هَیهاتَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَیهاتَ:
(هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا) هَیهاتَ:
اسم فعل است.
به‌طورى كه
راغب در كتاب
مفردات مى‌گويد كلمه‌اى است كه براى دور بودن چيزى به كار مى‌رود.
هَیهاتَ: يعنى: «
بعد» (دور شد).
بنابراين مفيد معنى دورى است (چه دور است!) اين كلمه فقط دوبار و هردو بار در يک آيه در قرآن مجيد ذكر شده است.
آن‌جا كه مترفين و خودكامگان قوم ثمود به
مؤمنان مى‌گويند:
هيهات هيهات! از اين وعده‌هايى كه به شما داده مى‌شود (وعده‌هاى بى‌اساس و توخالى)، اصلا مگر ممكن است
انسانی كه مرد و
خاک شد و ذرات آن به هرسو پراكنده گشت بازهم به زندگى بازگردد؟ چنين چيزى محال است محال.
به موردی از کاربرد
هَیهاتَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ) (دور است، دور است اين وعده‌هايى كه به شما داده مى‌شود!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه هيهات در مورد استبعاد به كار مى‌رود و تكرار آن
مبالغه را مى‌رساند، يعنى به هيچ وجه اين وعده‌اى كه مى‌دهد شدنى نيست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «هَیهاتَ»، ج۴، ص۶۱۶.
