هَمَد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَمَد (به فتح هاء و میم) و
هُمُود (به ضم هاء و میم) از
واژگان قرآن کریم به معنای خاموش شدن، مردن و خشک شدن است.
کلمه
هامده فقط یک‌بار در
قرآن مجید آمده است.
هَمَد و
هُمُود به معنای خاموش شدن، مردن، و خشک شدن است.
گویند
«هَمَدتِ النّار هُمُوداً» آتش خاموش شد.
«کاد یَهْمُدُ من الجوع» نزدیک بود از گرسنگی بمیرد.
به موردی از
هَمَد و
هُمُود که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ تَرَی الْاَرْضَ هامِدَةً فَاِذا اَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ...) «زمین را مرده می‌بینی چون به آن آب نازل کردیم تکان خورده، بالا می‌آید.»
مراد از هامِدَةً در آیه شریفه مردن زمین است (الْاَرْضَ هامِدَةً) یعنی زمینی که مرده است، علف، حیات و حرکت ندارد.
آیه نظیر
(وَ اللَّهُ اَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَاَحْیا بِهِ الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها) (خداوند از آسمان، آبى فرو فرستاد؛ و زمين را، پس از آن‌كه مرده بود، با آن حيات بخشيد.)
است ایضا آیه
(وَ مِنْ آیاتِهِ اَنَّکَ تَرَی الْاَرْضَ خاشِعَةً فَاِذا اَنْزَلْنا عَلَیْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ...) (و از آيات او اين است كه زمين را خشک و بى‌جان مى‌بينى، امّا هنگامى كه آب باران بر آن مى‌فرستيم به جنبش در مى‌آيد و رشد مى‌كند؛...)
به موردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«... اَصْوَاتُهُمْ هَامِدَةٌ» «صداهای‌شان خاموش شده.»
این واژه فقط یک‌بار در
قرآن کریم آمده است:
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «همد»، ج۷، ص۱۶۳.
