• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَجَد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَجَد (به فتح‌ هاء و جیم) هُجُود (به ضم‌ هاء و جیم) از واژگان قرآن کریم به معنای خواب است.
هاجِد (به کسر جیم) به معنای خفته است.
این لفظ فقط یک‌بار در قرآن مجید آمده است.
مشتقات هَجَد که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
تَهَجَّدْ (به فتح تاء و‌ هاء و جیم مشدد و سکون دال) به معنای از خواب برخیز.



هَجَد و هُجُود به معنای خواب و هاجِد به معنای خفته است.
«هَجَّدْتُهُ‌ فَتَهَجَّدَ» یعنی خواب او را از بین بردم به عبارت دیگر بیدارش کردم؛ پس بیدار شد مثل مرّضته یعنی مرضش را از بین بردم، متهجّد کسی است که در شب نماز می‌خواند.


به موردی از هَجَد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - فَتَهَجَّدْ (آیه ۷۹ سوره اسراء)

(وَ مِنَ اللَّیْلِ‌ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ‌)
«مقداری از شب را با خواندن قرآن بیدار باش.»
مثل‌ (یا اَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ) (ای جامه به خود پیچیده! )
(قُمِ اللَّیْلَ اِلَّا قَلِیلًا) (شب را، جز کمی، به پاخیز.) آیه ترغیب به نماز شب است و تفصیل آن در «نفل» گذشت.
در اقرب الموارد نقل شده: «تهجّد القوم: استیقظوا للصلاة او غیرها»



این لفظ فقط یک‌بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۳۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۳۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۷۶.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۳۲.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۴۱.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۱۷۵.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۹۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۷۰.    
۱۰. مزمل/سوره۷۳، آیه۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۴.    
۱۲. مزمل/سوره۷۳، آیه۲.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۴.    
۱۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۸۸.    
۱۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هجد»، ج۷، ص۱۳۸.    






جعبه ابزار