• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَفْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَفْع (به فتح نون و سکون عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای بهره و فائده است.
مَنْفَعَة (به فتح میم، فاء و عین و سکون نون) اسم مصدر است.
مَنافِع (به فتح میم و کسر عین) جمع آن مى‌باشد.
موارد زيادى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَفْع: به معنای بهره و فائده است. مَنْفَعَة اسم مصدر است، مَنافِع جمع آن مى‌باشد.


موارد زيادى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.

۲.۱ - نَفَعَ - نامه ۳۱ (خطاب به امام حسن)

امام علی (علیه‌السلام) در وصیتی به فرزندشان امام حسن (علیه‌السلام) مینویسند: «فَإِنَّ خَيْرَ الْقَوْلِ ما نَفَعَ، وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لا خَيْرَ في عِلْم لا يَنْفَعُ، وَ لا يُنْتَفَعُ بِعِلْم لا يَحِقُّ تَعَلُّمُهُ.»
«بهترين گفته آن است كه سودمند باشد. آگاه باش! دانشى كه نفع نبخشد در آن خيرى نيست و دانشى كه سزاوار فراگرفتن نيست سود نمى‌بخشد.»

۲.۲ - مَنْفَعَةِ - حکمت ۲۶۰ (درباره عملکرد انسان)

امیرالمومنین (علیه‌السلام) در حکمتی عملکرد انسان در دنیا را به دو دسته تقسیم میکنند، و در مورد کسی که برای دنیا عمل میکند میفرماید: «وَ يأْمَنُهُ عَلَى نَفْسِهِ، فَيُفْني عُمُرَهُ في مَنْفَعَةِ غَيْرِهِ»
«از فقر اخروی، خويش را در امان مى‌دانند؛ لذا عمر خود را در راه منافع ديگران فانى مى‌سازند»

۲.۳ - مَنافِعِ - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

حضرت (علیه‌السلام) در بخشی از نامه‌ای که به مالک اشتر مینویسد، می فرماید: «وَ يَجْمَعُونَ مِنْ الْمَنافِعِ، وَ يُؤْتَمَنُونَ عَلَيْهِ مِنْ خَواصِّ الاُْمُورِ وَ عَوامِّها»
«از طرفى برقرارى سپاه جز به وسيله خراج امكان‌پذير نمى‌باشد، زيرا با خراج براى جهاد با دشمن تقويت مى‌شوند و براى اصلاح خود به آن تكيه مى‌نمايند، و با آن رفع نيازمنديهاى خويش را مى‌كنند.»
موارد زيادى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۵۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۹۷.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۹۸.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۴۶۱.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۳۳، نامه ۳۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۴۵، نامه ۳۱.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۳۹۳، نامه ۳۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۶۱۳، نامه ۳۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۱۰.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۱۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۹، ص ۵۰۴.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۰، ص ۷.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۶، ص ۶۵.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۴۲، حکمت ۲۶۰.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۲۱۸، حکمت ۲۶۹.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۲۲، حکمت ۲۶۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۸۰۵، حکمت ۲۶۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۴۵.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۴۵.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۴، ص ۲۶۹.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۷.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۹، ص ۱۵۷.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۰۵، نامه ۵۳.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۱۱۰، نامه ۵۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۳۸، نامه ۵۳.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۶۷۵، نامه ۵۳.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۲۵۷.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۲۶۴.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۰، ص ۴۵۶.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۰، ص ۱۹۷.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۷، ص ۵۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نفع»، ج۲، ص۱۰۵۶.    






جعبه ابزار