نَفْحَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَفْحَة:(نَفْحَةٌ مِنْ عَذابِ) «نَفْحَة» به معنى «چيز كم» يا «نسيم ملايم» مى‌باشد، گرچه اين
کلمه غالبا در نسيم‌هاى
رحمت و
نعمت به كار مى‌رود ولى در مورد
عذاب نيز استعمال مى‌شود.
به گفته
تفسیر کشاف جمله
(لَئِنْ مَسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ) (در آيه مورد بحث) سه تعبير دربر دارد كه همه
اشاره به ناچيزى و كمى است، تعبير به «مسّ» و تعبير به «نفحة» (از نظر مادّۀ
لغت) و نيز از نظر وزن صيغه.
خلاصه اين‌كه
قرآن مى‌خواهد بگويد: اين كوردلان، ساليان دراز سخنان
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و
منطق وحی را مى‌شنوند و در آن‌ها كمترين
اثر نمى‌گذارد مگر آن
زمان كه تازيانه
عذاب، هرچند خفيف و مختصر، بر پشت آن‌ها نواخته شود كه دست‌پاچه مى‌شوند و فرياد
(إِنّا كُنّا ظالِمينَ) سرمى‌دهند، آيا بايد تنها زير تازيانه‌هاى عذاب بيدار شوند؟ ولى چه سود كه اين بيدارى اضطرارى هم به حال آن‌ها سودى ندارد و اگر
طوفان عذاب فروبنشيند و آرامش بيابند، بازهم همان راه و همان برنامه است.
به موردی از کاربرد «نَفْحَة» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَئِن مَّسَّتْهُمْ نَفْحَةٌ مِّنْ عَذابِ رَبِّكَ لَيَقولُنَّ يا وَيْلَنا إِنّا كُنّا ظالِمينَ) «و اگر شمه‌اى از
عذاب پروردگارت به آنان برسد، فريادشان بلند مى‌شود كه: «اى واى بر ما! ما همگى ستمكار بوديم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
کلمه نفحه به معناى وقعه‌اى از عذاب است، و مراد اين است كه
انذار با آيات
قرآن به حال ايشان سودى ندارد، بلكه اينان محتاج به نفحه‌اى از عذابند تا بيچاره شوند، آن
وقت ايمان آورده به
ظلم خود
اعتراف كنند.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نفحة»، ج۴، ص ۴۸۹.
