نُمَکِّن (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نُمَكِّن: (أَ وَ لَمْ نُمَكِّنْ لَّهُمْ) «نُمَكِّن» از مادّه
«تمكين» در آيه فوق به معناى
«نَجْعَل» است و «
حَرَماً»
مفعول آن است و گرنه
«نُمكِّن» در معناى اصلى، كه تمكين دادن است، به وسيله
«فِى» متعدّى مى‌شود.
(وَ قَالُوا إِن نَّتَّبِعِ الْهُدَى مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنَا أَوَلَمْ نُمَكِّن لَّهُمْ حَرَمًا آمِنًا يُجْبَى إِلَيْهِ ثَمَرَاتُ كُلِّ شَيْءٍ رِزْقًا مِن لَّدُنَّا وَ لَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ) (آنها گفتند: ما اگر
هدایت را همراه تو پذيرا شويم، ما را از سرزمينمان مى‌ربايند. آيا ما حرم امنى در اختيار آنها قرار نداديم كه ثمرات هر چيزى از هر شهر و ديارى به سوى آن آورده مى‌شود كه رزقى است از جانب ما؟! ولى بيشتر آنان نمى‌دانند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: بعضى
گفته‌اند تمكين متضمن معناى جعل و قرارداد است، و معناى جمله اين است كه مگر ما براى آنان حرم امنى قرار نداديم، تا در آن جاى گيرند بعضى
ديگر گفته‌اند: كلمه حرما منصوب به ظرفيت است، و معناى جمله چنين است: آيا ما ايشان را در حرمى امن جا نداديم و كلمه آمنا صفت آن ظرف است، يعنى در حرمى جا داديم كه داراى امنيت است، و اگر حرم را داراى امنيت توصيف كرد، با اين كه اهل آن امنيت دارند، از باب مجاز در نسبت است، و جمله عطف است بر محذوف، و گر نه در اول آن واو عاطفه نمى‌آمد، بلكه مى‌فرمود: أ لم نمكن پس تقدير آن چنين است: ا لم نعصمهم، و نجعل لهم حرما آمنا، ممكنين اياهم- آيا ايشان را مصونيت نداديم، و حرمى امن در اختيارشان نگذاشتيم، كه در آن جاى گيرند .
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نُمَکِّن»، ص۵۹۸.
