نماز عصر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از
نمازهایی که در
آیات قرآن به آنان اشاره شده، «نماز عصر» است.
نماز عصر، ازنمازهاى
واجب يوميّه:
۱. «حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ
وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى
وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ؛
در انجام به موقع
و كامل همه نمازها
و به خصوص نماز وسطى كوشا باشيد
و از روى
خضوع و اطاعت، براى
خدا به پاخيزيد.» گفته شده: آيه مزبور شامل تمامى نمازهاى پنجگانه مى‌شود.
۲. «
وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً
وَ خِيفَةً
وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ
وَ الْآصالِ
وَ لا تَكُنْ مِنَ الْغافِلِينَ؛
پروردگارت را در درون خود، از روى
تضرّع و خوف، آهسته
و آرام، صبحگاهان
و شامگاهان، ياد كن؛
و از
غافلان مباش.» گفته شده: مقصود از «آصال» نماز عصر است.
۳. «
وَ لا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ
وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَيْكَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ
وَ ما مِنْ حِسابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ؛
و كسانى را كه
صبح و شام خدا را مى‌خوانند،
و ذات پاک او را مى‌طلبند، از خود دور مكن. نه چيزى از حساب آنها بر توست،
و نه چيزى از حساب تو بر آنها. اگر آنها را طرد كنى، از
ستمکاران خواهى بود.» گفته شده: مقصود از «بالغداوَة والعشى»
نماز صبح و عصر است.
۴. «
وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ
وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ؛
در دو طرف
روز،
و اوايل
شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيّئات
و آثار آنها را از بين مى‌برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند.» بنابرقولى جمله «طرفى النهار» شامل نماز عصر است.
۵. «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ
وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ
قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛
نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى
شب (نيمه
شب) برپادار؛
و همچنين
قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا كه
قرآن فجر، مشهود فرشتگان
شب و روز است.» آيه مذكور شامل تمامى فرايض يوميه از جمله نماز عصر مى‌گردد.
۶. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ
وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ
وَ قَبْلَ غُرُوبِها
وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ
وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى؛
پس در برابر آنچه مى‌گويند،
صبر كن؛
و پيش از
طلوع آفتاب،
و قبل از
غروب آن،
تسبیح و حمد پروردگارت را به جا آور؛
و در ساعاتى از
شب و اطراف روز پرورردگارت را تسبيح گوى؛ باشد كه از الطاف الهى خشنود شوى.» مراد از تسبيح در آيه، نماز است
و منظور از «قبل غروبها» نماز عصر است.
۷. «فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ
وَ حِينَ تُصْبِحُونَ •
وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ
وَ الْأَرْضِ
وَ عَشِيًّا
وَ حِينَ تُظْهِرُونَ؛
منزّه است خداوند به هنگامى كه شام مى‌كنيد
و آنگاه كه صبح مى‌كنيد؛
و حمد
و ستايش در
آسمان‌ها و زمین مخصوص اوست،
و به هنگام عصر
و هنگامى كه ظهر مى‌كنيد.» مقصود از تسبيح، نماز
و از «عشيا» نماز عصر است.
۸. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ
وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ
وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ •
وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ
وَ أَدْبارَ السُّجُودِ؛
در برابر آنچه آنها مى‌گويند شكيبا باش،
و پيش از طلوع آفتاب
و پيش از غروب تسبيح
و حمد پروردگارت را بگوى،
و در بخشى از
شب او را تسبيح كن،
و بعد از سجده‌ها.» مراد از «تسبيح» نماز است
و جمله «قبل الغروب» شامل نماز عصر مى‌شود.
سوگند خدا به عصر
و فريضه آن:
«
وَ الْعَصْرِ؛
به عصر سوگند.»
گفته شده: مقصود از «عصر» نماز عصر است.
اهمّيّت نماز عصر، در ميان نمازهاى يوميّه:
«حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ
وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى
وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ؛
در انجام به موقع
و كامل همه نمازها
و به خصوص نماز وسطى كوشا باشيد
و از روى خضوع
و اطاعت، براى
خدا به پاخيزيد.»
بنابراينكه مقصود از «الصلاة الوسطى» نماز عصر باشد، ذكر آن پس از «الصلوات» كه شامل آن نيز هست از باب اهميت
و تعظيم است.
حکم نماز (قرآن) و اوقات نماز (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۶۲، برگرفته از مقاله «نماز عصر»
