اوقات نماز (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هر یک از
نمازهای واجب باید در زمان معین خوانده شوند. در این مقاله آیات مرتبط با اوقات نماز معرفی می‌شوند.
وجوب نماز، در اوقات خاصّ و معيّن:
... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً .
مقصود از «كتابا موقوتاً» اين است كه نماز، محدود به اوقات خاصى است كه از آن تعدى نبايد كرد.
وجوب
نماز، در اوقات پنجگانه شبانه روز:
۱. وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ .
بنابر قولى، نماز «طرفى النّهار» شامل نماز
صبح،
ظهر،
عصر و «زلفاً من اللّيل» شامل
نماز مغرب و
عشا مى‌شود.
۲. أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ ...
آيه ياد شده جامع
نمازهای پنجگانه است، زيرا نماز به هنگام
زوال خورشید شامل نماز ظهر و عصر و «غسق اللّيل» شامل نماز مغرب و عشا مى‌شود و مقصود از «قرآن الفجر» نماز صبح است.
۳. ... وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ ...
بنابر قولى، مراد از
تسبیح در آيه، نماز است.
۴. فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ.
از
ابن عبّاس سؤال شد: آيا نمازهاى پنجگانه را در
قرآن مى‌يابى؟ گفت: آرى، و آيه ياد شده را
قرائت نمود، بنابراين مقصود از تسبيح در «حين تمسون» نماز مغرب و عشا و در «حين تصبحون» نماز صبح و در «عشيّاً»
نماز عصر و «حين تظهرون» نماز ظهر است.
۵. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ.
مطلوبيّت محافظت بر وقت
نماز میانه:
حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ .
بنابر روايت وارده از
امام باقر و
امام صادق عليهماالسلام مقصود از «الوسطى» نماز ظهر است و بنا بر قولى، مراد از آن
نماز عصر است و روايتى از
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله هم بر آن دلالت دارد.
مطلوبيّت محافظت بر اوقات نماز، در هر حال:
حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى ...
مراد از امر به محافظت بر نمازها، خواندن آنها دراوقات آن و مداومت نمودن بر آن است.
فضيلت اقامه
نماز صبح، در اوّل وقت (
طلوع فجر):
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً .
مقصود از «
قرآن الفجر»
نماز فجر -صبح- است و جمله «كان مشهوداً» اشاره دارد بر تأكيد و مبالغه نمودن خواندن نماز صبح در اوّل وقت.
نیمه شب، آخرين وقت
نماز عشا:
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ ...
مراد از «غسق اللّيل»
تاریکی زياد و شديد است كه‌عبارت از نصف و نيمه شب است و آيه ياد شده دلالت دارد بر اينكه آخر وقتِ نماز عشا، نصف شب است. اين مطلب از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام روايت شده است.
طلوع و
غروب خورشید، راهى براى تشخيص اوقات نماز:
۱. أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ ....
۲. فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۳۴، برگرفته از مقاله «اوقات نماز».
