نماز عصر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از
نمازهایی که در
آیات قرآن به آنان اشاره شده، «نماز عصر» است.
نماز عصر، ازنمازهاى
واجب يوميّه:
۱. «حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ؛
در انجام به موقع و كامل همه نمازها و به خصوص نماز وسطى كوشا باشيد و از روى
خضوع و
اطاعت، براى خدا به پاخيزيد.» گفته شده: آيه مزبور شامل تمامى نمازهاى پنجگانه مى‌شود.
۲. «وَ اذْكُرْ رَبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَكُنْ مِنَ الْغافِلِينَ؛
پروردگارت را در درون خود، از روى
تضرّع و
خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان، ياد كن؛ و از
غافلان مباش.» گفته شده: مقصود از «آصال» نماز عصر است.
۳. «وَ لا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَيْكَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ وَ ما مِنْ حِسابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ؛
و كسانى را كه
صبح و
شام خدا را مى‌خوانند، و ذات پاک او را مى‌طلبند، از خود دور مكن. نه چيزى از حساب آنها بر توست، و نه چيزى از حساب تو بر آنها. اگر آنها را طرد كنى، از
ستمکاران خواهى بود.» گفته شده: مقصود از «بالغداوَة والعشى»
نماز صبح و عصر است.
۴. «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ؛
در دو طرف
روز، و اوايل شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيّئات و
آثار آنها را از بين مى‌برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند.» بنابرقولى جمله «طرفى النهار» شامل نماز عصر است.
۵. «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ
قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ
قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛
نماز را از زوال خورشيد (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب (نيمه شب) برپادار؛ و همچنين
قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا كه
قرآن فجر، مشهود فرشتگان شب و
روز است.» آيه مذكور شامل تمامى فرايض يوميه از جمله نماز عصر مى‌گردد.
۶. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى؛
پس در برابر آنچه مى‌گويند،
صبر كن؛ و پيش از
طلوع آفتاب، و قبل از
غروب آن،
تسبیح و
حمد پروردگارت را به جا آور؛ و در ساعاتى از شب و اطراف
روز پرورردگارت را تسبيح گوى؛ باشد كه از الطاف الهى خشنود شوى.» مراد از تسبيح در آيه، نماز است و منظور از «قبل غروبها» نماز عصر است.
۷. «فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ • وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ؛
منزّه است خداوند به هنگامى كه شام مى‌كنيد و آنگاه كه صبح مى‌كنيد؛ و حمد و ستايش در
آسمان‌ها و
زمین مخصوص اوست، و به هنگام عصر و هنگامى كه ظهر مى‌كنيد.» مقصود از تسبيح، نماز و از «عشيا» نماز عصر است.
۸. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ • وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ؛
در برابر آنچه آنها مى‌گويند شكيبا باش، و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را بگوى، و در بخشى از شب او را تسبيح كن، و بعد از سجده‌ها.» مراد از «تسبيح» نماز است و جمله «قبل الغروب» شامل نماز عصر مى‌شود.
سوگند خدا به عصر و فريضه آن:
«وَ الْعَصْرِ؛
به عصر سوگند.»
گفته شده: مقصود از «عصر» نماز عصر است.
اهمّيّت نماز عصر، در ميان نمازهاى يوميّه:
«حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ؛
در انجام به موقع و كامل همه نمازها و به خصوص نماز وسطى كوشا باشيد و از روى خضوع و اطاعت، براى خدا به پاخيزيد.»
بنابراينكه مقصود از «الصلاة الوسطى» نماز عصر باشد، ذكر آن پس از «الصلوات» كه شامل آن نيز هست از باب اهميت و تعظيم است.
حکم نماز (قرآن) و
اوقات نماز (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۶۲، برگرفته از مقاله «نماز عصر»
