• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نماز تحیت مسجد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


با توجه به روایاتی که درباره حقوق و احترام به مسجد نقل شده، اگر کسی وارد مسجد شود، اما نمازی ـ واجب یا مستحب ـ نخواند، در روز قیامت، آن مسجد از او طلب‌کار شده و از او پیش خداوند شکایت می‌کند.


از جمله مستحباتی که احترام و اکرام مسجد را می‌رساند «خواندن نماز در مساجد (است که) مستحب است، بلکه بدون عذر - مانند باران - در مسجد حاضر نشدن مخصوصاً برای همسایه مسجد مکروه است، حتی در حدیث آمده است: برای همسایه مسجد نماز نیست مگر در مسجد. و بافضیلت‌ترین مساجد مسجدالحرام سپس مسجدالنبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سپس مسجد کوفه و مسجدالاقصی سپس مسجد جامع سپس مسجد قبیله و پس از آن مسجد بازار است.»
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۹، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة فی المکان، مسالة۱۶.    
از این روی «تعطیل گذاشتن مسجد مکروه است و در حدیث آمده است که مسجد یکی از سه شکایت‌کننده‌ای است که روز قیامت به خداوند عزّ و جلّ شکایت می‌برند و دوتای دیگر عالمی است بین نادان‌ها و قرآنی است که گردوغبار روی آن را گرفته و خوانده نمی‌شود و در حدیث آمده است: کسی که به‌سوی مسجدی از مساجد خدا برود برای او در برابر هر قدمی که برمی‌دارد تا هنگامی که به منزلش برگردد ده حسنه می‌باشد و از او ده سیئه محو می‌شود و ده درجه ترفیع می‌یابد.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۰، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة فی المکان، مسالة۱۷.    
همچنین «رفت‌وآمد زیاد به مسجد مستحب است.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۱، ص۴۴۵، کتاب الصلاة، فصل فی الامکنة المکروهة، مسالة۹.    
و نیز «مستحب است تطیب و عطر زدن و پوشیدن لباس‌های فاخر هنگام رفتن به مسجد.»
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۱، ص۴۴۸، کتاب الصلاة، فصل فی بعض احکام المسجد، التاسع.    


درباره حق مسجد، در کتاب‌های حدیثی روایاتی آمده است که از آن جمله روایاتی است که در آن به خواندن دو رکعت نماز تحیت مسجد سفارش شده است:

۲.۱ - روایتی از پیامبر

پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) فرمودند: «هرگاه یکی از شما وارد مسجد می‌شود، ننشیند تا آن‌که دو رکعت نماز بگزارد».
[۵] دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، سنن الدارمی، ص۳۵۳، محقق، غمری، نبیل هاشم، بیروت، دارالبشائر، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.    
[۶] بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و سننه و ایامه (صحیح البخاری)، ج۱، ص۹۶، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    


۲.۲ - روایتی از امام علی

امام علی (علیه‌السلام) فرمودند: «از جمله حقوق مسجد، این است که هرگاه بدان پا نهادی، دو رکعت نماز بگزاری، و از جمله حقوق آن دو رکعت، این است که در آن‌ها "ام القرآن سوره حمد) " را بخوانی».
[۷] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۱، ص۲۳، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
[۸] ابن‌حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ج۱، ص۱۵۰، محقق، فیضی، آصف، قم، مؤسسة آل البیت (علیه‌السلام)، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.    


ازاین‌رو در احکام شرعی مسجد آمده است: وقتی انسان وارد مسجد می‌شود، مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری هم بخواند، کافی است.
[۹] امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ج۱، ص۵۰۸، قم، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.


و مقصود از نماز تحیت آن است که حرمت مسجد به واسطه نشستن بدون نماز هتک نشود.
[۱۰] عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۱، ص۶۴، حاشیه:سلطان العلماء، حسن بن محمد، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    

بنابراین کسی که به قصد به جا آوردن نماز واجب یا نماز مستحب در مسجد حاضر می‌شود، همین‌قدر که بعد از ورود به مسجد و قبل از آن‌که بر زمین بنشیند، نمازی را شروع کند، در واقع نماز تحیت مسجد را نیز به جای آورده است، اگرچه قرار دادن نماز مستقلی به عنوان نماز تحیت مسجد، افضل است.

گفتنی است که با توجه به روایاتی که درباره حقوق و احترام به مسجد نقل شده، اگر کسی وارد مسجد شود، اما نمازی ـ (واجب یا مستحب) ـ نخواند، در روز قیامت، آن مسجد از او طلب‌کار شده و از او پیش خداوند شکایت می‌کند.
[۱۱] شیخ صدوق، محمد بن علی، لخصال، ج۱، ص۱۷۴ - ۱۷۵، محقق، غفاری، علی‌اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.    


۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۹، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة فی المکان، مسالة۱۶.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۶۰، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة فی المکان، مسالة۱۷.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۱، ص۴۴۵، کتاب الصلاة، فصل فی الامکنة المکروهة، مسالة۹.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۴، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی، ج۱، ص۴۴۸، کتاب الصلاة، فصل فی بعض احکام المسجد، التاسع.    
۵. ↑ دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، سنن الدارمی، ص۳۵۳، محقق، غمری، نبیل هاشم، بیروت، دارالبشائر، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.    
۶. ↑ بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و سننه و ایامه (صحیح البخاری)، ج۱، ص۹۶، بیروت، دار طوق النجاة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.    
۷. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۱، ص۲۳، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.    
۸. ↑ ابن‌حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ج۱، ص۱۵۰، محقق، فیضی، آصف، قم، مؤسسة آل البیت (علیه‌السلام)، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق.    
۹. ↑ امام خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ج۱، ص۵۰۸، قم، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
۱۰. ↑ عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۱، ص۶۴، حاشیه:سلطان العلماء، حسن بن محمد، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.    
۱۱. ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، لخصال، ج۱، ص۱۷۴ - ۱۷۵، محقق، غفاری، علی‌اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.    


• پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «نماز تحیت مسجد»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۱۸.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : آداب مسجد | احکام مسجد | احکام نماز | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | نماز های مستحبی
جعبه ابزار