• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نشز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَشْز (به فتح نون و سکون شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای مكان مرتفع است.
همچنین مصدر است به معنى بلند شدن و امتناع آمده است.
این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَشْز: (مثل عقل) به معنای مكان مرتفع است.
همچنین مصدر است به معنى بلند شدن و امتناع آمده است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۱۱

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره خلقت زمين فرموده: «وَ جَبَلَ جَلاَمِيدَها وَ نُشُوزَ مُتُونِها وَ أَطْوادِها فَأَرْساها في مَراسِيها» «يعنى آفريده صخره‌هاى آن را و ارتفاعات سخت و با صلابت و كوه‌هاى آن را و آنها را در قرارگاه‌هاى خود محكم كرد.» (شرح‌های خطبه: )
«نُشُوز» جمع نشز به معنى بلندی‌ها و كوه‌هاست.

۲.۱ - خطبه ۲۱۱

حضرت فرموده: «فَأشْهَقَ قِلاَلَها، وَ أَطالَ أَنْشازَها، وَ جَعَلَها لِلاَْرْضِ عِماداً» «يعنى: قلّه‌هاى كوه‌ها را مرتفع گردانيد و ارتفاعات آنها بالا برد و آن‌ها را بر زمين ستون‌ها گردانيد.» (شرح‌های خطبه: )
نَشَز (مثل شرف) نيز مكان مرتفع است، جمع آن به صورت انشاز آمده است.

این کلمه دو بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۳۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۳۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۱۹، خطبه ۲۱۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۱۷، خطبه ۲۰۶.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه ۲۱۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۱، خطبه ۲۱۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۰، خطبه ۲۱۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۱۸، خطبه ۲۰۶.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه ۲۱۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۳، خطبه ۲۱۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۱.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۱۹، خطبه ۲۱۱.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۰، خطبه ۲۱۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نشز»، ج۲، ص۱۰۳۹.    






جعبه ابزار