نشأ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَشَأ (به فتح نون و شین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پديد آمدن است.
النَشْاء (به فتح نون و سکون شین) به معنای پديد آوردن و آفريدن است.
ناشِئَة (به کسر شین و فتح همزه) به معنای پديد آمده و
خلق شده آمده است.
نَشْأَة (به فتح نون و سکون شین) مصدر است به معناى پديد آمدن و به معناى مفعول (پديد آمده) به كار می‌رود و شايد اسم مصدر باشد.
مواردى از آن در
نهج البلاغه آمده است.
نَشَأ:
به معنای پديد آمدن است.
«نَشَاَ الشيءُ نَشْأ:حدث و تجدَّد» النَشْاء به معنای پديد آوردن و آفريدن است.
ناشِئَة به معنای پديد آمده و
خلق شده آمده است.
نَشْأَة مصدر است به معناى پديد آمدن و به معناى مفعول (پديد آمده) به كار می‌رود و شايد اسم مصدر باشد.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«أَنْشَأَ الخَلْقَ إنْشاءً.» (
خلق را ايجاد نمود.)
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت درباره
زبیر فرموده:
«ما زالَ الزُّبَيْرُ رَجُلاً مِنّا أَهْلَ الْبَيْتِ حَتَّى نَشَأَ ابْنُهُ الْمَشْؤُومُ عَبْدُ اللهِ» (زبير پيوسته از ما
اهل‌بیت بود تا كه پسر شومش عبد
الله به وجود آمد، و او را از ما برگردانيد.)
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
علم حق تعالی فرموده:
«عالِمُ السِّرِّ مِنْ ضَمائِرِ الْمُضْمِرِينَ... وَ ناشِئَةِ الْغُيومِ وَ مُتَلاَحِمِها وَ دُرورِ قَطْرِ السَّحابِ في مُتَراكِمِها» «داناى اسرار سينه‌هاست و داناست به ابرهاى پديد آينده و بهم پيوسته و داناست به قطره‌هاى باران در متراكم ابرها.»
شرح‌های خطبه: (
)
حضرت خطاب به
مخلوق فرمايد:
«أَيُّها الْـمَخْلُوقُ السَّوِيُّ، وَ الْمُنْشَأُ الْمَرْعِىُّ، فی ظُلُماتِ الاَْرْحامِ» «يعنى: اى آفريده
مستوى الخلقه و اى آفريده تحت نظر در ظلمت‌هاى ارحام.»
(شرح‌های خطبه:
)
«منشأ» اسم مفعول از باب افعال است.
و نيز فرمايد:
«وَ عَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاُْخْرَى، وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاُْولَى.» (تعجّب مى‌كنم از كسى كه انكار جهان ديگر مى‌كند در حالى كه جهان نخست را مى‌بيند.)
(شرح‌های حکمت:
)
كه مراد
خلقت دنیا و
خلقت آخرت است.
مواردى از آن در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نشأ»، ج۲، ص۱۰۳۶.
