مِرَّةٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مِرَّةٍ:
(ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى) مِرَّةٍ: (به كسر ميم و فتح راء مشدّد)، به‌طورى كه بسيارى از ارباب لغت و مفسران نوشته‌اند به معنى «تابيده شده» است.
«امررت الحبل»، يعنى ريسمان را تابيدم، به حدّى كه محكم شد.
يا
«حبل مريد» (طناب محكم) و از آنجا كه هرقدر طناب بهتر تابيده شود محكم‌تر مى‌شود.
اين كلمه در معنى قدرت، توانايى و استحكام مادى يا معنوى به كار مى‌رود.
بعضى آن را از مرور به معنى «عبور» دانسته‌اند.
ولى اين سخن با آن‌چه اهل لغت نوشته‌اند چندان سازگار نيست.
به‌هرحال «ذو
مرّة» در
آیه مورد بحث به معنى «صاحب نيرو و توانايى» است.
به موردی از کاربرد
مِرَّةٍ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى) (همان كس كه توانايى فوق‌العاده دارد؛ آن‌گاه او (
پیامبر) به حدّ كمال رسيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مرة - به كسره ميم و تشديد راء- به معناى شدت و يا پختگى
عقل و رأى است و يا از ماده مرور گرفته شده و قيافه كلمه، قيافه بناى نوع است و مفسرين آيه را به هر سه معنا تفسير كرده‌اند، البته آن‌هايى كه آيه را وصف
جبرئیل دانسته‌اند، در نتيجه اين طور معنايش كرده‌اند: همان جبرئيل كه در راه خدا شدت به خرج مى‌دهد، يا آن جبرئيلى كه عقلى پخته دارد، يا آن جبرئيلى كه به نوعى از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) مرور و عبور مى‌كند، با اين‌كه خودش در هواست. بعضى هم گفته‌اند: مراد از ذو مرة خود رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است، او است كه در مقابل دستورات الهى شديد و سخت است و يا داراى عقل و رأيى محكم است. و يا داراى نوعى مرور و عبور است كه با داشتن آن مى‌تواند به معراج برود.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مِرَّةٍ»، ج۴، ص۲۷۹.
