• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُهطِعین (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مُهطِعین: (مُهْطِعینَ مُقْنِعِی)
«مُهطِعین» از مادّه‌ «اهطاع» به معنای گردن کشیدن است، بعضی آن را به معنای سرعت گرفتن و بعضی به معنای نگاه کردن با ذلت و خشوع دانسته‌اند، ولی با توجّه به جمله‌های دیگر آیه، همان معنای اوّل مناسب‌تر به نظر می‌رسد. چرا که وقتی انسان صدای وحشتناکی را می‌شنود، فوراً گردن می‌کشد، و به مبدا صدا متوجّه می‌شود، البته مانعی ندارد که همه اینها با هم در مفهوم آیه جمع باشد، به این ترتیب که آنها با شنیدن صدای دعوت‌کننده الهی، به سوی او گردن می‌کشند، سپس خیره نگاه می‌کنند، و بعد با سرعت به سوی او می‌روند، و در دادگاه الهی حاضر می‌شوند.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با مُهطِعین:

۱.۱ - آیه ۴۳ سوره ابراهیم

(مُهۡطِعِينَ مُقۡنِعِي رُءُوسِهِمۡ لَا يَرۡتَدُّ إِلَيۡهِمۡ طَرۡفُهُمۡ وَ أَفۡـِٔدَتُهُمۡ هَوَآءٞ) (در حالى كه در آن روز گردن‌ها را كشيده، سرها را بالا نگهداشته، حتّى پلک چشمهايشان به سبب وحشت از حركت باز مى‌ماند؛ و دلهايشان فرو مى‌ريزد؛ و از انديشه و اميد، خالى مى‌گردد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مهطع از هطع به معناى اين است كه شتر سر خود را بلند كرد. و همچنين مقنع از اقنع است كه آن نيز به معناى سربلند كردن است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۸ سوره قمر

(مُّهۡطِعِينَ إِلَى ٱلدَّاعِ يَقُولُ ٱلۡكَٰفِرُونَ هَٰذَا يَوۡمٌ عَسِرٞ) (در حالى كه به سوى اين دعوت‌كننده الهى گردن مى‌كشند؛ کافران مى‌گويند: «امروز روز سخت و دردناكى است!»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى در حالى از گورها بيرون مى‌شوند كه به سرعت به سوى صاحب دعوت مى‌دوند و دعوتش را اجابت مى‌كنند، آن روز كافران گويند امروز روزى بس دشوار است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۳ - آیه ۳۶ سوره معارج

(فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قِبَلَكَ مُهۡطِعِينَ) (پس كافران را چه مى‌شود كه با سرعت نزد تو مى‌آيند)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مهطع به معناى كسى است كه با نگاه خود به چيزى خيره شود، و چشم از آن برندارد، و اين قسم نظر كردن خاص دشمنان است، و از ابوعبيده نقل كرده كه گفته: اهطاع به معناى سرعت دادن است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴۳.    
۲. قمر/سوره۵۴، آیه۸.    
۳. معارج/سوره۷۰، آیه۳۶.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۳.    
۵. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۱۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۴۰۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۳۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص۵۰.    
۹. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۱.    
۱۱. مهطع طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۱۱۹.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۸۲.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۴۸.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۸۸.    
۱۵. قمر/سوره۵۴، آیه۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۹.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۹۴.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۵۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۹.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۱۲.    
۲۱. معارج/سوره۷۰، آیه۳۶.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۹.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۹.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۳۲۲.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۲۷.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُهطِعین»، ص۵۶۶.    






جعبه ابزار