• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اهطاع (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: مُهطِعین (لغات‌قرآن).


اِهْطاع (بر وزن افعال، به کسر همزه و سکون‌هاء و فتح طاء) از واژگان قرآن کریم به معنای شتاب و دراز کردن گردن است.



اِهْطاع به معنای شتاب و دراز کردن گردن است.
طبرسی از احمد بن یحیی نقل کرده: مهطع آنست که با ذلت و ترس نگاه می‌کند و از آنچه می‌بیند دیده بر نمی‌دارد، در اقرب الموارد گفته فقط در صورت خوف اهطاع می‌آید.
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
در صحاح گفته «اَهْطَعَ‌: مدّ عنقه و صوّب راسه- اَهْطَعَ‌ فی عدوّه: اسرع» و نیز گفته: «هَطَعَ‌ الرّجل» نگاه کرد و دیده از آن بر نداشت.


این واژه ۳ با در قرآن مجید آمده است:
(... یَوْمَ یَدْعُ الدَّاعِ اِلی‌ شَیْ‌ءٍ نُکُرٍ... مُهْطِعِینَ‌ اِلَی الدَّاعِ یَقُولُ الْکافِرُونَ هذا یَوْمٌ عَسِرٌ) «روزی که دعوت کننده به عذاب ناپسند دعوت می‌کند... مردم شتابان سوی دعوت‌گر شوند کافران گویند این روز سختی است.» مهطعین در آیه ظاهرا بمعنی شتاب کنندگان است.
(مُهْطِعِینَ‌ مُقْنِعِی رُؤُسِهِمْ لا یَرْتَدُّ اِلَیْهِمْ طَرْفُهُمْ...) «گردن کشیدگان و سرها بالا گرفته‌اند چنانکه پلک‌شان بهم نمی‌خورد...» مهطع در آیه ظاهرا کسی است که گردنش را دراز کند، مقنع آنست که سر بالا کند.
ایضا در آیه‌ (فَما لِ الَّذِینَ کَفَرُوا قِبَلَکَ‌ مُهْطِعِینَ‌) (پس كافران را چه مى‌شود كه با سرعت نزد تو مى‌آيند.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۵۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۱۰.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۶، ص۸۷.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۶. جوهری، اسماعیل، الصحاح تاج اللغه وصحاح العربیه، ج۳، ص۱۳۰۷.    
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۸.    
۸. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴۳.    
۹. معارج/سوره۷۰، آیه۳۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اهطاع»، ج۷، ص۱۵۷.    






جعبه ابزار