مُلْتَحَد (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُلْتَحَد: (مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً) «مُلْتَحَد» از مادّه «
لحد» (بر وزن مهد) به معناى حفره‌اى است كه از وسط، به يكى از دو طرف مايل شده باشد
(همانند لحدى كه براى قبر مى‌سازند) و به همين جهت،
«مُلْتَحَد» به جايى گفته مى‌شود كه:
انسان تمايل به آن پيدا مى‌كند، و سپس به معناى «ملجأ و پناهگاه» آمده است و به معناى حفره‌اى است كه در كنار قرار گرفته باشد، شبيه آن‌چه براى مردگان در عمق قبر كنده مى‌شود كه در يک‌سوى عمق قبر مقدارى پيشروى به يک طرف مى‌كنند، و جسم مرده را در آن مى‌گذارند، تا خاک به روى او ريخته نشود، و از آسيب جانوران نيز محفوظ‌تر بماند، سپس به هر مكان و پناهگاه مطمئن ديگرى اطلاق شده است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
مُلْتَحَد:
(وَ اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن كِتَابِ رَبِّكَ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَ لَن تَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا) (آن‌چه را از كتاب
پروردگارت به تو وحى شده تلاوت كن؛ هيچ چيز سخنان او را دگرگون نمى‌سازد؛ و هرگز پناهگاهى جز او نمى‌يابى.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در مجمع البيان گفته است: جمله لحد اليه و همچنين التحد از ماده لحد به معناى ميل كردن است، يعنى ميل كرد به سوى او. بنا به گفته وى كلمه ملتحد اسم مكان از التحاد (ميل كردن) است، يعنى محل ميل كردن.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(قُلْ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَ لَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا) (بگو: «اگر من نيز برخلاف فرمانش رفتار كنم هيچ كس مرا در برابر
خداوند حمايت نمى‌كند و پناهگاهى جز او نمى‌يابم؛»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ظاهرا كلمه ملتحد اسم مكان و به معناى محلى باشد كه شخص مورد آسيب خود را به آن محل كنار بكشد، تا از شرى كه متوجه او است
ایمان بماند. ولى بعضى
گفته‌اند: اين كلمه به معناى محل دخول است، جمله من دونه متعلق به اين كلمه و به منزله قيدى توضيحى براى آن است و ضمير در آن به خداى تعالى بر مى‌گردد، كلمه بلاغ به معناى تبليغ است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مُلْتَحَد»، ص۵۵۱.
