مُسیءُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُسیءُ:(وَ لا الْمُسيءُ قَليلًا) «مُسیءُ» از مادّه
سَيِّئ (به فتح سین و تشدید یاء) است، اگر سیّئ را لازم گرفتيم به معنى بد و قبيح است و اگر متعدى دانستيم معناى بدآور و محزون كننده می‌دهد.
اين
آیه در يک مقايسه روشن وضع حال متكبران جاهل را در مقابل مؤمنان آگاه و همچنين كسانى كه
ایمان آورده‌اند و عمل صالح انجام داده‌اند، با بدكاران روشن ساخته است، مى‌فرمايد: هرگز نابينا و بينا مساوى نيستند، همچنين كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند با بدكاران يكسان نخواهند بود...
نابينا همان
آدم نادان و بى‌خبرى است كه پرده‌هاى
کبر و
غرور بر چشمانش افتاده و اجازه
درک حقايق را به او نمى‌دهد و بينا كسى است كه در پرتو نور علم و استدلالات منطقى،
حق را مشاهده مى‌كند، آيا اين دو با هم برابرند؟ اين از نظر
ایمان و
اعتقاد، و اما از نظر عمل چگونه افراد مؤمن صالح العمل با آلودگان بدكار و مجرم يكسان خواهند بود؟ در
حقیقت مقايسه اول از نظر شناخت و علم است و مقايسه دوم از نظر بازتاب آن در اعمال آن‌هاست. اين نكته نيز ممكن است از دو جمله آيه فوق در ارتباط با يک‌ديگر استفاده شود كه ايمان و عمل صالح چشم
دل را بينا مى‌كند، كفر و اعمال زشت آدمى را نابينا مى‌سازد و
حسّ تشخيص حق را از باطل از او مى‌گيرد.
به موردی از کاربرد «
مُسیءُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ ما يَسْتَوي الْأَعْمَى وَ الْبَصيرُ وَ الَّذينَ آمَنوا وَ عَمِلوا الصّالِحاتِ وَ لا الْمُسيءُ قَليلًا مّا تَتَذَكَّرونَ) «هرگز نابينا و بينا يكسان نيستند؛ و همچنين كسانى كه ايمان آورده، و اعمال صالح انجام داده‌اند با بدكاران؛ هرچند شما كم‌تر متذكّر مى‌شويد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ ما يَسْتَوي الْأَعْمى وَ الْبَصيرُ ...) بعد از آن‌كه تذكر داد كه بيشتر مردم نمى‌دانند، در اين جمله همين معنا را تاكيد كرد كه مردم همه يكسان نيستند، بعضى كور و بعضى بينايند، و اين دو برابر نيستند.
آن‌گاه بعد از
کلمه بصير جمله
(الَّذينَ آمَنوا ...) را بر آن
عطف كرد، و سپس كلمه
مسى‌ء را آورد، در نتيجه طايفه اول صاحبان بصيرتند كه آن تذكر را مى‌پذيرند، و طايفه دوم كوردلان هستند كه متذكر نمى‌شوند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مسیء»، ج۲، ص ۴۲۷.
