مُحَلِّقِین (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُحَلِّقِین: (مُحَلِّقينَ رُؤُوسَكُمْ) اسم فاعل از باب «
تفعيل» و در اصل از مادّه «
حلق» به معنى «
تراشيدن و ستردن مو (ى سر)» است.
در
آیه مورد بحث، جمله:
(مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ) اشاره به يكى از آداب مراسم
عمره است كه «
تقصیر» نام دارد و به‌وسيله آن
محرم از
احرام خارج مى‌شود. بعضى اين آيه را دليل بر «
تخییر» در مسئله تقصير و خروج از احرام دانسته‌اند كه محرم مى‌تواند سر را بتراشد و يا ناخن خود را بگيرد، زيرا جمع ميان اين دو قطعا واجب نيست.
به موردی از کاربرد مُحَلِّقِین در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَقَدْ صَدَقَ اللّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِن شاء اللّهُ آمِنينَ مُحَلِّقينَ رُؤُوسَكُمْ وَ مُقَصِّرينَ لَا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذلِكَ فَتْحًا قَريبًا) «
خداوند آنچه را به پيامبرش در رؤيا نشان داد، به
حق راست گفت؛ بطور قطع همه شما به خواست خدا وارد
مسجدالحرام مى‌شويد در نهايت
امنیت و در حالى كه سرهاى خود را تراشيده يا كوتاه كرده‌ايد و از هيچ كس ترس و وحشتى نداريد؛ ولى خداوند چيزهايى را مى‌دانست كه شما نمى‌دانستيد و در اين تأخير حكمتى بود؛ و قبل از آن، فتح نزديكى در
خیبر براى شما قرارداده است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: لام در اول جمله
(لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ) لام سوگند است. و جمله
(لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ) پاسخ آن سوگند است. كلمه بالحق حال از رؤيا، و حرف باء در آن باء ملابست است. و آوردن جمله
(إِنْ شاءَ اللَّهُ) به منظور اين است كه به بندگانش بياموزد. و معناى آيه اين است كه: سوگند مى‌خورم كه خدا آن رؤيايى كه قبلا نشانت داده بود، تصديق كرد، آن رؤيا اين بود كه به زودى، شما اى
مؤمنین داخل مسجد الحرام خواهيد شد ان شاءاللَّه، در حالى كه از شر
مشرکین ايمن باشيد، و سرها را بتراشيد و تقصير بكنيد بدون اينكه ترسى از مشركين بر شما باشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « مُحَلِّقِین »، ص ۵۶۷.
