حلق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حلق (بر وزن عقل) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
تراشیدن و محل فرو رفتن
طعام و شراب در گلو آمده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با
دشمن و
کینه،
غصب حق خویش،
شیطان و اعوانش و در رابطه با
عدالت خویش از این واژه استفاده نموده است.
حلق (بر وزن عقل) تراشیدن: «حلق راسه: ازال شعره» ایضا
حلق: محل فرو رفتن طعام و شراب در گلو است، جمع آن احلاق و حلوق و حلق است،
حلقه: هر شی دائره‌ای را گویند.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با دشمن و کینه فرموده:
«و لا تباغضوا فانّها الحالقة» (با همدیگر دشمنی نکنید، که آن ویران کننده و تار و مار کننده است)
(شرح‌های خطبه:
) حالقه یعنی محو کننده از بین برنده، این معنی با معنی اصلی مناسبت دارد، هر بلاء ویران کننده را حالقه گویند.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با غصب حق خویش فرموده:
«فصبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی اری تراثی نهبا» (
صبر کردم در حالی که در چشمم تراشه و در حلقم استخوان بود، می‌دیدم که تراث و حقّم تاراج می‌شود).
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت (علیه‌السلام) و درباره شیطان و اعوانش فرموده:
«و احلّوکم و رطات القتل... طعنا فی عیونکم و حزّا فی حلوقکم و دقّا لمناخرکم» (آنها شما را به ورطه‌های
قتل داخل کرده‌اند. برای نیزه زدن در چشمهای شما، و قطع کردن حلقوم‌های شما و کوبیدن بینی‌های شما).
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت (علیه‌السلام) فرموده:
«عند تناهی الشدّة تکون الفرجة و عند تضایق حلق البلاء یکون الرخاء» (در وقت به آخر رسیدن شدّت،
فرج حاصل می‌شود و در وقت تنگ شدن حلقه‌های بلا، گشایش به وجود می‌آید).
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با عدالت خویش فرموده:
«و اعتقتکم من ربق الذلّ و حلق الضیم» (شما را از بندهای
ذلت که به گردن داشتید آزاد کردم و از حلقه‌های
ظلم رها نمودم).
(شرح‌های خطبه:
)
این لفظ هشت مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلق»، ج۱، ص۲۹۷.
