• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مُحاذات (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: محاذات (ابهام‌زدایی).


مُحاذات (به ضم میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای برابری است.



مُحاذات به معنای برابری، آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - يُحاذَى - نامه ۶۵ (معاویه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) به معاویه كه طالب حكومت بعد از آن حضرت بود مى‌نويسد:
«... وَ تَرَقَّيْتَ إِلَى مَرْقَبَة بَعيدَةِ الْمَرامِ نازِحَةِ الاَْعْلامِ تَقْصُرُ دوُنَها الاَْنوقُ وَ يُحاذَى بَها الْعَيّوقُ.»
(تو مى‌خواهى به نقطه‌اى برسى كه از مرتبه‌ات بسيار برتر و نشانه هايش از تو دور است و عقابان بلند پرواز را ياراى پرواز به آن نيست؛ چرا كه در اوج ستارگان آسمان همچون «عیّوق» است.)
ترجمه عبارات در «انوق» گذشت.


۲.۲ - احْتِذاء - خطبه ۱۹۱ (شناخت بیشتر خداوند)

امام (علیه‌السلام) در خطبه ۱۹۱ فرموده:
«... مُبْتَدِعِ الْخَلائِقِ بِعِلْمِهِ وَ مُنْشِئِهِمْ بِْحُكْمِهِ بِلا اقْتِداء وَ لا تَعْليم وَ لا احْتِذاء لِمِثالِ صانِع حَكيم وَ لا إِصابَةِ خَطأ وَ لا حَضْرَةِ مَلا»
(خداوندی که ... با دانش نا محدودش جهانيان را هستى بخشيده و با حكمتش آن‌ها را به وجود آورده؛ بدون اين‌كه در اين راه از كسى پيروى كند و يا دانش و تجربه‌اى آموزد و يا از نمونه و مانندى كه از شخص حكيمى صادر گردد تبعیّت نمايد؛ در اين طريق خطا و اشتباهى برايش پيش نيامده و نيز به هنگام خلقت جمعيّتى حضور نداشته‌اند (تا با همكارى و مشاوره با آنان خلقت را تحقّق بخشد).)



مواردی از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۰.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۹۷.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۵۱-۷۵۲، نامه ۶۵.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۳۸، نامه ۶۵.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۶، نامه ۶۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۳، نامه ۶۵.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۸-۳۵۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۲۹۹-۳۰۰.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۸۰-۳۸۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۲، خطبه ۱۹۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۵۷، خطبه ۱۸۶.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۳، خطبه ۱۹۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۱، خطبه ۱۹۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۶۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۴-۳۷۷.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۲۴-۳۲۵.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۶-۲۴۸.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محاذات»، ص۲۶۰.    






جعبه ابزار