• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

انوق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




انوق (به فتح الف و فتح نون) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای پرنده‌ی عُقاب می‌باشد که در بیان حضرت علی (علیه‌السلام) خطاب به معاویه در خصوص خلافت، از این کلمه استفاده شده است.



اَنُوق (بر وزن صبور) به معنای مرغ عقاب آمده است.


این لفظ فقط یک‌بار در کلام امام (علیه‌السلام) به کار رفته است، آن‌جا که به معاویه می‌نویسد: «و قد اتانی کتاب منک ذو افانین من القول ... و ترقّیت الی مرقبة بعیدة المرام نازحة الاعلام تقصر دونها الانوق و یحاذی بها العیّوق؛ نامه‌ای از تو رسیده که مضمون آن درهم و پراکنده است ... خودت را به مرتبه‌ای کشانده‌ای که مقصدش دور و نشانه‌هایش بعید است، عقاب بلند پرواز بر آن نتواند رسید، و با ستاره عیوّق برابر خوانده می‌شود.» یعنی به هیچ وجه شایستگی خلافت نخواهی داشت.
ابن میثم آورده است: معاویه در نامه‌ی خویش از آن حضرت (علیه‌السلام) درخواست کرده که خلافت را بعد از خودش به معاویه بدهد، تا معاویه با او بیعت نماید.


۱ـ «مرقبه» به معنای مرتبه عالی.
۲ـ «نازحة» به معنای بعید و دور.
۳ـ «عیوّق» به معنای ستاره‌ی معروفی است.


۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۶، نامه۶۵.    
۲. بحرانی، ابن میثم، شرح نهج البلاغه ابن هیثم، ج۵، ص۲۱۵، بی‌جا، بی‌تا.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «انوق»، ص۸۹.    






جعبه ابزار