• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَیْد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَیْد (به فتح میم و سکون یاء) از واژگان نهج‌البلاغه، بمعنای اضطراب است.
مَيَدان (به فتح میم و یاء) بهع معنای اضطراب و حركت و بالا و پائين رفتن است.



مَیْد به معنای اضطراب است.
مید به معنای حركت به طرف چپ و راست است. «الميد: الميل يمينا و شمالا و هو الاضطراب»


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - يَميدُ (خطبه ۹۶)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) راجع به اهل‌معرفت فرمود:«بَاتُوا سُجّداً وَقِيَاماً، ... وَ مَادُوا كَمَا يَميدُ الشَّجَرُ يَوْمَ الرّيحِ الْعَاصِفِ، خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ، وَ رَجَاءً لِلثَّوَابِ!.» «در حال سجده و قيام شب را به روز آوردند، و مضطرب شدند از خوف عذاب و اميد ثواب چنانكه مضطرب مى‌شود درخت از باد طوفانى.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - أَمَادَ (خطبه ۱۰۸)

درباره قيامت فرموده:«حَتَّى إِذَا بَلَغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ، وَ الاَْمْرُ مَقَادِيرَهُ، أَمَادَ السَّماءَ وَ فَطَرَهَا وَ أَرَجَّ الاَْرْضَ وَأَرْجَفَهَا.» «تا چون عمر جهان به مدتش برسد، آسمان را به حركت و اضطراب آورده و آنرا مى‌شكافد و زمين را به لرزه در آورد» (شرح های خطبه:)

۲.۳ - مَيَدان (خطبه ۱)

مَيَدان (مثل جريان) اضطراب و حركت و بالا و پائين رفتن است.
درباره لرزش زمین و آرامش بخشیدن آن به وسیله کوه‌ها فرمود:«وَ وَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدَانَ أَرْضِهِ.» یعنی «با كوهها حركت و بالا و پائين رفتن زمين را ميخكوب كرد.» (شرح های خطبه:) چنانكه در، «جبل» گذشت.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۰۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۷۸۲.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة‌، ج۵، ص۲۸۸.    
۴. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۴۷.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۱۴۵.    
۶. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۲۰، خطبه۹۶.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۹۰.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۳، خطبه ۹۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۷.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۸.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۵۸.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۱۸.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۳۱.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۷۷.    
۱۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۴۸، خطبه۱۰۸.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۱۳.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۶۱، خطبه ۱۰۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۷.    
۱۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۶.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۱۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۹۴.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۶۲.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۱۰.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۲۷.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۹، خطبه ۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۴.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۱.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۷۸.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۳.    
۳۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مید»، ج۲، ص۱۰۰۲.    






جعبه ابزار