• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَقامٍ کَریمٍ‌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَقامٍ کَریمٍ‌:(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ)
«مَقامٍ کَریمٍ‌» کَرَم (به فتح کاف و راء) و کِرامت (به کسر کاف) از واژگان قرآن کریم به معنای سخاوت، شرافت، نفاست و عزّت است.



به موردی از کاربرد «مَقامٍ کَریمٍ‌» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - مَقامٍ کَریمٍ‌ (آیه ۵۸ سوره شعراء)

(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ)
«و از گنج‌ها و قصرهاى مجلّل.»


۱.۲ - مَقامٍ کَریمٍ‌ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ) با همين نقشه، فرعونيان را از باغ‌ها و چشمه‌سارهايشان، از گنجينه‌ها و منزل‌گاه‌هاى زيبايشان، از قصرهاى مشيد و خانه‌هاى رفيع كه داشتند بيرون كرديم.
در اين جمله با اين‌كه فرعونيان به تحریک فرعون از شهرهاى خود بيرون شدند، ولى خداى تعالى نسبت آن را به خودش داده و فرموده: ما بيرونشان كرديم و جهتش اين است كه بيرون شدنشان با نقشه‌اى الهى بود، كه به كيفر استكبارى كه كردند آن نقشه را در حقشان عملى كرد، كذلك داستان از اين قرار بود، (وَ أَوْرَثْناها) و آن خانه‌ها و قصرها و نهرها و گنجينه‌ها و مقام كريم را به بنی اسرائیل ارث داديم چون فرعون و لشكريانش غرق شدند و بنى اسرائيل بعد از ايشان باقى ماندند، پس مى‌توان گفت كه وارث آنان شدند.


۱.۳ - مَقامٍ کَریمٍ‌ در تفسیر نمونه

مکارم شیرازی در تفسیر نمونه می‌فرمایند:
قرآن در اين‌جا به ذکر نتيجۀ كار فرعونيان مى‌پردازد و با آمدن موسی (علیه‌السلام) و معجزات او، به‌طور اجمال زوال حکومت فرعونيان و زمامدارى بنى اسرائيل را بيان مى‌كند، ابتدا مى‌گويد: «ما آن‌ها را از باغ‌هاى سرسبز و چشمه‌هاى پرآب بيرون رانديم»، سپس مى‌افزايد:
(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ‌)
و از گنج‌ها و قصرهاى زيبا و مساكن مرفه خارج ساختيم.»
در تفسير «مقام كريم» در ميان مفسران گفتگوست، بعضى آن را به معنى قصرهاى مجلل و مساكن پرارزش دانسته‌اند و بعضى مجالس پرسرور و نشاطانگيز، و بعضى مجالس حكمرانان و زمامداران كه اطرافشان را مأموران سر بر فرمان گرفته بودند، و بعضى نيز آن را به معنى منبرهايى كه خطيبان بر آن سخنرانى مى‌كردند تفسير كرده‌اند (منابرى كه در آن به نفع فرعون و حکومت و دستگاه او تبليغات و سخنرانى مى‌شد).
البته معنى اوّل از همه مناسب‌تر به نظر مى‌رسد، هرچند اين معانى با هم تضادى ندارند و ممكن است همه در مفهوم آيه جمع باشند، هم قصرهاى‌شان از آن‌ها گرفته شد و هم موقعيت و قدرتشان و هم جلسات جشن و سرورشان.


۱. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۰۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۵۲.    
۴. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۸.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ج۱، ص۳۶۹.    
۶. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۹.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۸۷.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۷۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۰۰.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۵، ص۲۳۸.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مقام کریم»، ج۴، ص ۶۰.


رده‌های این صفحه : لغات سوره شعراء | لغات قرآن




جعبه ابزار