مَأوی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَأوى: (مَأْويهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ) «مَأوى» در اصل، به معناى پناهگاه است و اين كه در آيه بالا مى‌خوانيم: مأواى فراركنندگان از جهاد،
جهنم است؛ اشاره به اين است كه آن‌ها با فرار مى‌خواهند پناهگاهى براى خود انتخاب كنند كه از هلاكت مصون بمانند، ولى بر عكس، پناهگاه آن‌ها جهنم مى‌شود، نه تنها در جهان ديگر، بلكه در اين جهان نيز در جهنمى سوزان از ذلت و بدبختى و شكست، محروميت و پناه خواهند گرفت.
«مَأوى» از مادّه «
أَوِیّ»(بر وزن قوىّ) به معناى انضمام چيزى به چيز ديگر است،
و سپس به مكان، مسكن و جايگاه گفته شده است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با مَأوی:
(وَ مَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ) (و هر كس در آن هنگام به آن‌ها پشت كند به غضب خدا گرفتار خواهد شد؛ و جايگاه او جهنّم است، و چه بد جايگاهى است! مگر آن‌كه هدفش از كناره‌گيرى، تجديد نيرو براى حمله مجدد و يا پيوستن به گروهى از مجاهدان باشد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: پس معناى دو آيه مورد بحث اين مى‌شود: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد وقتى كفار را ملاقات مى‌كنيد ملاقات جنگى و يا در حالى كه مى‌رويد تا با ايشان بجنگيد پس از ايشان نگريزيد، كه هر كس در چنين وقتى از ايشان بگريزد و از ميدان جنگ برگردد با غضب خدا بر گشته است، و ماواى او جهنم است كه بد بازگشت گاهى است، مگر اينكه فرارش به منظور بكار بردن حيله‌هاى جنگى و يا براى اين باشد كه بخواهد به اتفاق رفقايش بجنگد كه در اين دو صورت اشكال ندارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ أَمَّا الَّذِينَ فَسَقُوا فَمَأْوَاهُمُ النَّارُ كُلَّمَا أَرَادُوا أَن يَخْرُجُوا مِنْهَا أُعِيدُوا فِيهَا وَ قِيلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ) (و امّا كسانى كه از اطاعت
خدا سرباز زدند، جايگاه هميشگى آن‌ها
آتش است؛ هر زمان بخواهند ازآن خارج شوند، آن‌ها را به آن باز مى‌گردانند وبه آنان گفته مى‌شود: «بچشيد عذاب آتشى را كه تكذيب مى‌كرديد!»)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: لازمه اينكه فرمود: آتش، ماواى ايشان است اين است كه جاودانه در آتش باشند، و به همين جهت دنبالش فرمود
(كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها أُعِيدُوا فِيها) هر چه بخواهند از آن بيرون شوند به سوى آن برگردانده مى‌شوند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مَأوی»، ص۴۹۶.
