موسوعة علامات الساعة (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«موسوعة علامات الساعة» اثر
عبدالقادر محمد منصور، گردآوری
احادیث مربوط به نشانه‌های
آخرالزمان، طبقه بندی و تفسیر آن‌ها با استفاده از منابع حدیثی و تفسیری
اهل سنت بوده که به
زبان عربی و در سال ۱۴۲۵ ق نوشته شده است.
کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در بیست و یک بخش، با عنوان حلقه، ارائه گردیده است.
نویسنده که این رساله را جهت دریافت مدرک دکتری خود نگاشته است،
نشانه‌های آخرالزمان را به سه دسته علامات صغری، کبری و وسطی تقسیم بندی کرده است:
برخی از این
علائم، در عصر
رسالت رخ داده و زمان آن گذشته است، برخی از آن‌ها به زمان خاصی اختصاص ندارد؛ بلکه قبلا واقع شده و بعدا نیز محقق خواهد شد، قسم سوم نیز نشانه‌های حتمی
آخرالزمان است. وی در این قسم، نشانه‌های فراوانی؛ مانند خراب شدن
بیت المقدس و
مدینه منوره، خروج
دجال،
یاجوج و ماجوج و
نزول عیسی علیه‌السّلام و
طلوع خورشید از مغرب طرح کرده است.
مقدمه، ضمن ذکر تعدادی از
احادیث نبوی که پیرامون
قیامت و
علائم آن روایت شده، به این نکته اشاره کرده است که اعتقاد به قیامت، جزء
اصول دین بوده و دانستن علامات آن، بر هر مسلمانی
واجب است.
حلقه اولی، به ذکر آن دسته از نشانه‌هایی از قیامت پرداخته که
رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به وقوع آن‌ها خبر داده و این علامات در عصر
نبوت ظاهر گردیده و بعد از سپری شدن مدت آن‌ها، فقط ذکر و یاد آن‌ها بر جای مانده است.
نویسنده وقوع این
علائم را شاهدی بر صدق نبوت
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دانسته و آن‌ها را به دلیل دور بودن از قیامت، «
علائم البعدی» و یا «صغری» نامیده است.
این
علائم شامل
بعث رسول الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و شکافته شدن ماه به فرمان ایشان می‌باشد که نویسنده، پس از ذکر احادیث نبوی آن، آیاتی از
قرآن که به این امور اشاره دارند را به عنوان مؤید ذکر کرده است؛ از جمله
آیه یک تا سه
سوره قمر.
نویسنده در دوم تا چهارم، به ذکر
علائمی پرداخته است که به علت در میان واقع شدن بین
علائم نزدیک به قیامت و
علائم دور از آن، «علامات وسطی» نام گذاری شده‌اند.
برخی از این
علائم، قبلا واقع شده و دیگر تکرار نخواهند شد، بعضی دیگر نیز اتفاق افتاده و در آینده نیز ممکن است، اتفاق بیافتند؛ به عبارت دیگر، این
علائم مشروط به اسبابی است که اگر فراهم شوند، امکان تکرار آن‌ها وجود دارد.
برخی از این
علائم عبارتند از: متصدی امور شدن اشرار، بیشتر شدن تعداد
زنان از
مردان، به حکومت رسیدن
حجاج بن یوسف ثقفی،
فتوا دادن به رای شخصی، واقع شدن
خسوف و
مسخ شدن عده‌ای، مردن کسری و قیصر روم، وقوع آتش هولناکی در
حجاز، ادعای پیامبری کردن دروغ گویان، وجود دوازده جانشین
قریشی بعد از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، تزئین کردن
مساجد، یافت نشدن
امام جماعت در
مساجد، زیاد شدن
قراء و کم شدن
فقها،
خروج دجال، زیاد شدن
مرگ‌های ناگهانی، سخن گفتن حیوانات وحشی با
انسان و...
پنجم، به بررسی روایاتی پرداخته که در آن‌ها به
علائم نزدیک به قیامت، اشاره شده است. نویسنده این
علائم ده گانه را «علامات الکبری» نامیده است که عبارتند از: طلوع خورشید از مغرب، خروج یاجوج و ماجوج، نزول
عیسی بن مریم علیه‌السّلام، خروج دجال،
دابة الارض، وقوع سه خسوف در مشرق، مغرب و
جزیرة العرب، روشن شدن آتشی هولناک از عدن که مردم را به
صحرای محشر خواهد کشاند.
نویسنده به وجود اختلاف، بین
علما در رابطه با ترتیب این
علائم اشاره کرده و علت آن را، وجود اختلاف در روایاتی دانسته است که به این
علائم اشاره کرده‌اند.
در ششم، ضمن تعریف لغوی و اصطلاحی «
فتنه» به روایاتی اشاره شده است که به وقوع فتنه‌هایی قبل از قیامت خبر داده‌اند. در این روایات، به برخی وجوه فتنه‌های قبل از قیامت اشاره شده است؛ از جمله خرید و فروش سلاح، بودن آن در بارگاه سلاطین، فراگیری آن؛ مانند شب تاریک و...
در هفتم، به چهار فتنه و آزمایش بزرگ قبل از قیامت اشاره شده که یکی از آن‌ها، قیام مردی از خاندان نبوت است که زمین را بعد از غرق شدن در
ظلم و جور، مملو از
عدل و داد خواهد کرد.
در هشتم، روایاتی ذکر شده است که به اقدامات
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف پس از ظهور،
علائم ظهور وی، ویژگی یاوران و جنگ‌هایی که قبل از ظهور ایشان به وقوع خواهد پیوست، اشاره دارند.
از جمله این
علائم عبارتند از: خروج صاحبان پرچم‌هایی سیاه و شکست خوردن سپاهیان
سفیانی به وسیله آن‌ها، کشته شدن یک سوم مردم،
شعیب بن صالح و...
نهم و دهم، اختصاص دارد به روایاتی که مربوط به خراب شدن بیت المقدس و مدینه منوره و فتح قسطنطنیه و روم می‌باشند.
در یازدهم و دوازدهم، روایات مربوط به دجال، ویژگی‌ها و اوصاف، یاران، دشمنان و اقدامات وی بررسی شده است. نویسنده دجال از رمز و اشاره به
ظلم و طغیانی دانسته که پیروان او
اراذل و
منافقین هر قوم می‌باشند؛ این گروه به دنبال ایجاد
فساد و
جنگ در دنیا بوده و تمام
انبیاء سلف، مردم را از آن بیم داده‌اند.
هویت یاجوج و ماجوج، ویژگی‌ها و اوصاف و کارهایی که خواهند کرد، در سیزدهم بررسی شده است. نویسنده اقوال مختلفی که در مورد هویت آن‌ها مطرح شده را بررسی کرده است؛ از جمله این که: برخی قائل‌اند یاجوج از قبیله ترک و ماجوج از قبیله دیلم است، عده‌ای معتقدند،
آدم علیه‌السّلام در خواب محتلم شده و آن‌ها از امتزاج
نطفه او با خاک به وجود آمده‌اند، برخی آن‌ها را از قبایل مغول می‌دانند و...
در چهاردهم، نزول عیسی بن مریم علیه‌السّلام از آسمان برای تکمیل مسیر
نبوت وی و ملاقات او با حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده این علامت را نشانه آن دانسته است که
حجج الهی مورد تایید هم بوده و
ادیان الهی به علت وحدت، به دنبال هدفی مشترک هستند.
در پانزدهم، روایاتی مطرح شده است که به انهدام و خراب شدن
کعبه به دست فردی حبشی اشاره شده و این امر، دلیل نزدیکی قیامت دانسته شده است.
شانزدهم، اختصاص دارد به بررسی طلوع خورشید از مغرب و به اعتقاد نویسنده، این امر باعث انقلاب عظیمی در
جهان هستی خواهد شد.
در فصول پایانی،
علائم دیگر از قبیل خروج دابة الارض، وقوع
آتش و
دود بسیار، برداشته شدن قرآن و وقوع قیامت در
روز جمعه بررسی شده است.
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها به ذکر منابع و توضیح برخی کلمات متن پرداخته است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
