مقسم علیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مقسم علیه، جواب قسم را می‌گویند.

---

چیزی که برای آن قسم یاد می‌شود «مقسم علیه» است؛ به عبارت دیگر، مقسم علیه همان جواب قسم است که سوگند به منظور تاکید و تحقیق آن است.

---

قسم‌های قرآن ، ناظر به مقاصدی است؛ مانند:
۱. اثبات اصول دین از جمله « توحید » (والصافات صفا… ان الهکم لواحد) که مقسم علیه «ان الهکم لواحد» است؛
۲. تاکید بر رسالت و نبوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : (یس والقرآن الحکیم انک لمن المرسلین) که «انک لمن المرسلین» مقسم علیه است؛
۳. تنزیه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از ضلالت و گمراهی ؛
۴. اثبات قیامت ؛
۵. اثبات حقانیت قرآن ؛
۶. اختلاف تلاش انسان‌ها: (واللیل اذا یغشی… ان سعیکم لشتی).
جواب قسم‌ها معمولا در قرآن ذکر شده و گاهی برای تخفیف و ایجاز - در صورتی که مقصود و مراد متکلم روشن باشد - حذف شده است.

---

مقسم علیه بر دو قسم است: ۱. مقسم علیه تقدیری ؛ ۲. مقسم علیه صریح .

---