مغیرات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مغيرات:(فَالْمُغيراتِ صُبْحاً) «مغيرات» جمع
«مغيرة» از مادّه
«اغارة» به معناى هجوم و حمله به دشمن است،
و از آنجا كه گاهى اين هجوم و حمله به منظور گرفتن اموال صورت مى‌گيرد، گاه اين واژه به معناى معمول در فارسى غارت كردن و گرفتن اموال ديگران، به كار مى‌رود.
بعضى گفته‌اند: در مادّه اين
لغت، هجوم و حمله با اسب نهفته شده است، ولى موارد استعمال آن به خوبى نشان مى‌دهد كه اگر در آغاز، اين قيد وجود داشته، تدريجاً حذف گرديده است.
و اين كه بعضى احتمال داده‌اند: منظور از
«مغيرات» در اينجا «قبائل و طوائف مهاجم» است كه به سوى ميدان نبرد، و يا با عجله به سوى «منى» حركت مى‌كنند، بعيد به نظر مى‌رسد؛ چرا كه آيه
(وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً) مسلماً توصيفى براى اسب‌ها يا شتران بود، نه صاحبان آنها، اين آيه نيزادامه همان است.
(فَالْمُغِيرَاتِ صُبْحًا) (و سوگند به هجوم آوران در سپيده دم)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
مغيرات جمع مؤنث اسم فاعل از باب افعال (اغارة) است، و اغارة و همچنين غارت به معناى سواره هجوم بردن بر دشمن به طور ناگهانى است، و اين جمله كه به ظاهر و مجازا صفت خيل قرار گرفته، در واقع صفت سوارگان صاحب خيل است، و معنايش اين است كه: سوگند مى‌خورم به سوارگان كه در هنگام صبح و به ناگهانى بر دشمن هجوم مى‌آورند.
ولى بعضى
گفته‌اند: مراد از
مغيرات، شترانى است كه سوارگان خود را در روز قربان از مشعر به منى مى‌آورند، سنت هم همين است كه از مشعر حركت نكنند تا آفتاب روز عيد طلوع كند، و اغاره در اينجا به معناى غارت بردن نيست، بلكه به معناى سير سريع است. ولى اين تفسير از اين نظر كه خلاف ظاهر كلمه اغاره است درست نيست.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مغیرات»، ص۵۴۱.
