کتاب (اصول)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

کتاب واژه‌ای از زبان عربی به معنای مکتوب یعنی نوشته شده است. باید به این نکته توجه داشت که در منابع اسلامی وقتی لفظ کتاب به کار برده می‌شود قرآن کریم مدنظر است. کتاب یکی از اسمای قرآن کریم است و قرآن یکی از منابع فقه می‌باشد.

---

کتاب، یکی از ادله اربعه است که در فقه به آن تمسک می‌گردد و مراد از آن، قرآن کریم است که از جانب خداوند بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل شده و الفاظ و معانی و اسلوب آن، همه از سوی خدا است. قرآن معجزه جاوید پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است و آن چه که در دست مسلمانان است همان کتابی است که بر قلب مقدس پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل گردیده است.

---

قرآن حجت قاطع میان خلق و خالق بوده و منبع اصلی احکام شریعت اسلام شمرده می‌شود. ادله دیگر، یعنی سنت ، اجماع و عقل ، از آن منبع پرفیض سرچشمه گرفته‌اند.

---

قرآن از ناحیه صدور آن از جانب خداوند متعال، قطعی الصدور است و از ناحیه دلالت ، آیات آن یا از محکمات و یا از متشابهات می‌باشد، محکمات شامل نص (قطعی الدلالة) و ظاهر (ظنی الدلالة) است و متشابهات آن با ارجاع به محکمات روشن می‌گردد.

---

مباحث اصولی قرآن درباره ناسخ و منسوخ ، عام و خاص ، مطلق و مقید ، و مجمل و مبین است، و به طور کلی این مباحث در سه محور عمده مطرح می‌گردد:
۱. حجیت ظواهر قرآن، که در مبحث حجیت ظواهر مطرح می‌گردد؛
۲. جواز تخصیص و تقیید قرآن به دلیل دیگر هم چون خبر واحد یا متواتر و مانند آن؛
۳. جواز نسخ آیات قرآن.

---