• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مزمار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




زَمْر (به فتح زاء و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای خواندن با «نی» با دمیدن در آن؛ و مِزْمار (به کسر میم و سکون زاء) آلت خواندن «نی» است. جمع این واژه مَزامیر (به فتح میم) یا زبور داود (علیه‌السّلام) است که از طرف خداوند نازل گشته و همان سرودها، دعاها و اخلاقیات حضرت داود (علیه‌السّلام) است. امام علی (علیه‌السّلام) فقط یکبار درباره زهد از این کلمه در نهج البلاغه استفاده کرده است.



زَمْر به معنای خواندن با «نی» با دمیدن در آن است. در لغت آمده: «زمر الرجل زمرا و زمیرا: غنّی بالنفخ فی القصب و غیره»
مِزْمار آلت خواندن «نی» و جمع آن مَزامیر است. مزامیر یا زبور داود (علیه‌السّلام) همان سرودها و دعاها و اخلاقیات او بود که از طرف خداوند نازل گشته بود، در تورات فعلی کتاب مزامیر داود یکی از کتاب‌های تورات است و دارای صد و پنجاه مزبور است.


امام (علیه‌السّلام) که درباره زهد فرموده: «وَإِنْ شِئْتَ ثَلَّثْتُ بِدَاوودَ صَاحِبِ الْمَزَامِيرِ، وقَارِىءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، فَلَقَدْ كَانَ يَعْمَلُ سَفَائِفَ الْخُوصِ بِيَدِهِ، وَيَقُولُ لِجُلَسَائِهِ: أَيُّكُمْ يَكْفِينِي بَيْعَهَا!» «اگر خواسته باشی سوّمین سرمشق را به نظر می‌آوری که داود (علیه‌السّلام) صاحب مزامیر و قاری اهل بهشت است بافت‌های لیف خرما را با دست خود می‌بافت و به یارانش می‌فرمود: کدام یک این را از طرف من می‌فروشید؟» (شرح‌های خطبه: ) این کلام در «خوص» نیز گذشت.


این ماده فقط یکبار در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۵۵.    
۴. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۳، خطبه۱۵۸.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه۱۶۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۷، خطبه۱۶۰.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۹-۵۲۰.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۳۶-۲۴۰.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۹-۳۷۱.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۱.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مزمار»، ج۱، ص۵۰۰.    






جعبه ابزار