حضرت یونس (علیهالسّلام)، یکی از پیامبران بنیاسرائیل است كه بعد از حضرت سلیمان (علیهالسّلام) ظهور كرد. زیارتگاههای متعددی به حضرت یونس در شهر موصل و کوفه و در فلسطین و لبنان منسوب است اما مشهورترین زیارتگاه منسوب به آن حضرت، در موصل عراق است. از گذشته، شهر موصل و منطقه نینوا که امروزه، ویرانههای آن نزدیک موصل قرار دارد، با نام زیارتگاه حضرت یونس پیامبر (علیهالسّلام) ارتباط یافته و در منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی، به وجود نقاط و زیارتگاههای منتسب به آن حضرت در این شهر و اطراف آن، سخن به میان آمده است. در این شهر، زیارتگاهی منسوب به حضرت یونس (علیهالسّلام) وجود دارد که از زیارتگاههای مهم موصل، به شمار میآید، البته زیارتگاههای دیگری نیز منسوب به این پیامبر بزرگ الهی، از جمله در کوفه و روستای «حلحول» نزدیک نابلس فلسطین و نیز در لبنان، وجود دارد، اما مشهورترین زیارتگاه منسوب به آن حضرت (علیهالسّلام)، در موصل عراق است که بسیاری از جغرافیدانان مسلمان، این شهر را شهر حضرت یونس (علیهالسّلام) و زیارتگاه وی را در این شهر، مدفن واقعی ایشان دانستهاند. زیارتگاه یونس پیامبر (علیهالسّلام)، بالای تپه مرتفعی در شرق موصل، قرار دارد که در گذشته، به نام «تل توبه» شناخته میشده است، در وجه تسمیه آن میگویند: «زمانی که عذاب الهی بر قوم یونس نازل شد، آنها در این تپه گردآمدند و توبه کردند و خداوند نیز عذاب خود را از آنان، رفع کرد.» [۱]
هروی، علی بن ابیبکر، الاشارات الی معرفة الزیارات، ص۷۰.
ساختمان زیارتگاه، شامل بنای وسیعی است که دارای مناره مدور مرتفعی میباشد. اتاق مقبره از داخل، دارای کتیبهها و تزیینات گیاهی است و برای رسیدن به آن، باید چند پله پایین رفت، بر فراز آن نیز گنبد مخروطی ترکداری، به شیوه گنبدهای رایج در شمال عراق، وجود دارد.
زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «زیارتگاه یونس پیامبر (ع)»، ج۲، ص۳۶۳. ردههای این صفحه : زیارتگاه پیامبران در عراق | زیارتگاههای شهر موصل |