مذاق شریعت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مذاق شریعت، روح شریعت ، مستفاد از مبانی احکام فقهی لفظی است.

---

مذاق شریعت، به معنای برداشت فقیه متبحر از مبانی احکام فقهی است که در موارد فقدان ادله خاص و عمومات و قواعد کلی، به آن تمسک می‌نماید.

---

در حقوق نیز واژه « روح قانون »، بیان گر همین معنا است؛ برای مثال، در مواردی که دو نفر ادعای مالکیت برمالی دارند و هر دو در آن تصرف و تسلط دارند، فقها به قاعده عدل و انصاف تمسک نموده و آن مال را بین آن دو نصف می‌کنند. قاعده عدل و انصاف ، قاعده‌ای است که موافق مذاق شریعت می‌باشد، زیرا رعایت عدل و انصاف، از مبانی اولیه احکام شرعی است.
این اصطلاح، در میان فقهای متاخر، در کلمات مرحوم « خویی » مشاهده می‌شود و در مواردی به آن تمسک نموده است؛ برای مثال، وی درباره شرایط مرجعیت می‌گوید: «مقتضای اطلاقات و سیره عقلا این است که زن هم مانند مرد می‌تواند مرجع شود»، و سپس می‌گوید: «با این حال، ما اعتقاد داریم که تقلید از او صحیح نیست، به دلیل این که این مسئله با مذاق شارع منافات دارد، زیرا وظیفه اصلی زن حفظ حجاب و سنگر خانواده است و این گونه کارها با انجام وظیفه او سازگاری ندارد».

---