محمد عبدالله حسن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد عبدالله حسن از جسورترین و مشهورترین رهبران ضد استعماری
مسلمان آفریقایی در
قرن چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی بوده است.
ضدیت او با استعمارگران اروپایی به اندازه‌ای است تا جایی که انگیسی‌ها که از جرات و شهامت او به تنگ آمده بودند او را «ملای مجنون» لقب دادند، در حالی که وی از خردمندترین پیشگامان ضد
استعمار بود.
محمدعبدالله حسن در ۱۸۶۴ در منطقه اوگادن در غرب سومالی متولد شد. در آغاز جوانی به
زیارت بیت الله الحرام رفت و سپس به یکی از جماعات دینی معروف به
صالحیه پیوست که خواهان بازگشت به پاکی و صفای اصیل
اسلام بود. وی در راه اتحاد و یکپارچگی سومالیایی‌ها بسیار کوشید، مصرف و استعمال
تنباکو را بر پیروان خود
تحریم کرد و آنان را به پوشیدن
عمامه سفید درویشی واداشت.
محمدعبدالله حسن در ۱۸۹۹ بر ضد انگلیسی‌ها اعلام
جهاد مقدس نمود و این اعلان، سرآغاز نبردهای سخت و طولانی بود که مدت بیست
سال میان نیروهای او و قوای انگلیسی و ایتالیایی و گاهی با اتیوپیایی‌ها جریان داشت. او سرانجام بر منطقه وادی نوغال تسلط یافت. در ۱۹۱۳ نیروهای او بر قوای انگلیسی به فرماندهی کلنل «کورفیلدو» حمله آوردند که در این نبرد فرمانده آنها کشته و نیروهای وی تا ساحل دریای سرخ عقب رانده شدند.
پس از این پیروزی، مبارزات محمد عبدالله هفت سال دیگر ادامه یافت و در طول
جنگ جهانی اول با لیدجی یسوع (امپراتور اتیوپی که به اسلام گرویده و از سلطنت خلع شده بود)
پیمان اتحاد بست.
پس از پایان جنگ جهانی اول انگلیسی‌ها فرصت را غنیمت شمرده و با سپاهی مجهز بر لشکریان محمدعبدالله حسن یورش بردند و به دستور وینستون چرچیل حملات هوایی سنگینی بر نیروهای او وارد آوردند که به انهدام عمده قوای وی انجامید و او ناچار در ۱۹۲۰ به اتیوپی پناه برد و یک سال بعد در آنجا بیمار شد و درگذشت.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ اسلام، فرهنگنامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «محمد عبدالله حسن».
