• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن موسی بوسنوی‌سرایی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بوسنوی سرایی، محمد بن موسی، مفسر ، محدث و قاضی حنفی قرن یازدهم هجری می‌باشد.




۱.۱ - ولادت


محمد بن موسی بوسنوی‌ سرایی در حدود ۱۰۰۳، در بوسنه سرای (سارایوو) متولد شد.

۱.۲ - لقب


او را غلامک، و به قولی، چون در جوانی بسیار می‌دانسته، علاّ مک لقب داده‌اند.
[۱] محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲، بیروت (بی تا).
[۲] اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۲۷۸، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۳] بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.
[۴] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۳۷۲، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.


۱.۳ - دوره علمی


وی پس از تحصیلات ابتدایی، در مدرسه غازی خسروبک دانش آموخت.
در هفده سالگی به استانبول رفت و در آن‌جا به تحصیل و سپس تدریس پرداخت.

۱.۴ - قاضی‌ القضات حلب


در ۱۰۴۴، از سوی حکومت عثمانی ، قاضی القضات شهر حلب گردید.
در آن‌جا علاوه بر سمت قضا به تدریس نیز سرگرم شد و در این کار شهرت یافت.
مصطفی پاشای سلاحدار از بیم این‌که بوسنوی ستم وکلای وی را در بلادِ عرب فاش سازد، او را به حصار فرستاد و امر به گوشه‌نشینی کرد.
[۵] محمد راغب طبّاخ، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۶، ص۲۳۲، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
[۶] محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲ـ۳۰۳، بیروت (بی تا).


۱.۵ - وفات


او پس از زمانی اندک، به بیماری نقرس دچار گردید و از حلب به اُسکُدار رفت و بار دیگر به سمت قضا در استانبول منصوب شد ولی کمی بعد در ۱۰۴۵ یا ۱۰۴۶، درگذشت.
[۷] خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.
[۸] محمد راغب طبّاخ، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۶، ص۲۳۲، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
[۹] محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲ـ۳۰۳، بیروت (بی تا).
[۱۰] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۱، ستون ۱۹۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۱] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۰۶۴، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.



بیشتر آثار بوسنوی حاشیه و شرح بر نوشته‌های دیگران بوده، که از آن جمله است: حاشیه بر شرح جامی بر کافیه ابن حاجب ؛ حاشیه بر شرح قطب الدین رازی بر شمسیه ؛ حاشیه بر شرح شریف جرجانی بر مفتاح العلوم سکاکی که آن را به حسین پاشا اهدا کرده است؛ تعلیقه بر انوار التنزیل بیضاوی تا آخر سوره انعام ؛ احادیث الاربعین.
[۱۲] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۳۷۲، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۳] مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۷۶۷، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۱۴] بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.
[۱۵] محمد ثریا، سجل عثمانی، ج۴، ص۱۵۹، استانبول ۱۳۰۸ـ۱۳۱۵.

علاوه بر آن، وی به کار ترجمه نیز همت گماشت و برخی آثار چون الجواهر المضیئة فی الاحکام السلطانیة ، اثر عبدالرئوف مُناوی و حیاة الحیوان الکبری ، اثر دَمیری ، را به ترکی ترجمه کرد.
[۱۶] بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.



(۱) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۲) محمد ثریا، سجل عثمانی، استانبول ۱۳۰۸ـ۱۳۱۵.
(۳) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۴) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۶.
(۵) بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.
(۶) محمد راغب طبّاخ، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
(۷) محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، بیروت (بی تا).

 
۱. ↑ محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲، بیروت (بی تا).
۲. ↑ اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۲۷۸، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۳. ↑ بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.
۴. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۳۷۲، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۵. ↑ محمد راغب طبّاخ، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۶، ص۲۳۲، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
۶. ↑ محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲ـ۳۰۳، بیروت (بی تا).
۷. ↑ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۷، ص۱۱۹، بیروت ۱۹۸۶.
۸. ↑ محمد راغب طبّاخ، اعلام النبلاء بتاریخ حلب الشهباء، ج۶، ص۲۳۲، چاپ محمد کمال، حلب ۱۴۰۸ـ۱۴۰۹/۱۹۸۸ـ۱۹۸۹.
۹. ↑ محمد امین بن فضل الله محبّی، خلاصة الاثر فی اعیان القرن الحادی عشر، ج۴، ص۳۰۲ـ۳۰۳، بیروت (بی تا).
۱۰. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۱، ستون ۱۹۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۱. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۰۶۴، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۲. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۳۷۲، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۳. ↑ مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۲، ستون ۱۷۶۷، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۱۴. ↑ بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.
۱۵. ↑ محمد ثریا، سجل عثمانی، ج۴، ص۱۵۹، استانبول ۱۳۰۸ـ۱۳۱۵.
۱۶. ↑ بروسه لی محمد طاهر بیگ، عثمانلی مؤلفلری، ج۱، ص۳۶۰، استانبول ۱۳۳۳ـ۱۳۴۲.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن موسی بوسنوی‌سرایی»، شماره۲۰۷۰.    


رده‌های این صفحه : قاضیان حنفی سده یازدهم(قمری) | محدثان سده یازدهم(قمری) | مفسران سده یازدهم(قمری)
جعبه ابزار