مال (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مال از اصطلاحات قرآنی و به معنای آنچه
انسان مالک شود. وجه تسمیه آن این است که پیوسته مائل و زائل شدنی است.
در
قاموس و
اقرب گفته: «المال ما ملکته من کلّ شی‌ء» و نیز گفته‌اند
مال در نزد اهل بادیه چهارپایان است، «مال» مذکر و مؤنث هر دو آید گویند «هو مال» و «هی مال».
«الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا».
مقابله مال با بنون نشان می‌دهد که مراد از مال متاع دنیا است و آنگاه که گوئیم: «وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِی آتاکُمْ»
نسبت حقیقی است که متاع دنیا در اصل مال خداست.
«وَ اَمْدَدْناکُمْ بِاَمْوالٍ وَ بَنِینَ»
راغب گوید: مال را از آن مال گویند که پیوسته مائل و زائل است (از این گروه به آن گروه میل می‌کند)و از این جهت عرض خوانده شده (که عارضی است و دوام ندارد) و بر این است قول آنکه گفته «الْمَالُ قَحْبَةٌ تَکُونُ یَوْماً فِی بَیْتِ عَطَّارٍ وَ یَوْماً فِی بَیْتِ بَیْطَارٍ». مال مانند زن زنا کاری است، روزی در خانه عطّار و روزی در خانه جرّاح است.
«رَبَّنا اِنَّکَ آتَیْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَاَهُ زِینَةً وَ اَمْوالًا»
ظاهرا مراد از زینت اثاث البیت و ذکر اموال ذکر عام بعد از خاصّ است و اینکه بعضی زینت را خوش قیافه بودن گفته‌اند درست نیست.
«وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ اَمْوالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاماً وَ ارْزُقُوهُمْ فِیها وَ اکْسُوهُمْ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفاً»
در این آیه مراد از «اَمْوالَکُمُ» ظاهرا اموال سفهاء است ولی نسبت آن به ضمیر «کم» از آنست که
سفه مثل
مجنون محجور و ممنوع التصرّف است. باید با مالش او را اداره کرد و طعام و پوشاک داد، در این صورت مال، مال عقلا است، مال کسانی است که طریق کسب و خرج آن را می‌دانند. در
المیزان گفته: مراد از اموال در حقیقت اموال سفهاء است به نوعی از عنایت به اولیاء سفهاء نسبت داده شده است.
بعضی‌ها آن را اموال دیگران دانسته و گفته‌اند: مراد از
آیه آنست که انسان مال خویش را به سفهاء و اطفال ندهد بلکه اگر واجب النفقه‌اند به آنها کسوت و طعام بدهد ولی ظاهرا مراد معنای اوّل است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مال»، ج۶، ص۳۲۱.
