• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مؤرج بن عمرو سدوسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: مؤرج بن عمرو سدوسی (رویدادهای‌تاریخ‌اسلام‌ترمانینی).


مؤرج بن عمرو سدوسی (پیش از ۱۵۰-۱۹۵ق)، از راویان، عالمان به علم نحو، انساب، لغت، شعر و ادبیات عرب و از پیش گامان این علوم به‌شمار می‌رفت.


ابوفید مؤرج بن عمرو بن حارث بن ثور بن سعد بن حرمله سدوسی صری عجلی، برخی نام او را مرثد ذکر کرده و مؤرج را لقب او دانسته‌اند.
[۱] ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۳۱۸.    
وی اهل بصره
[۲] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۱۸.    
و از قبیله بنی سدوس بن شیبان بود
[۳] ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۳۱۸.    
و پیش از سال ۱۵۰ق
[۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۶.
در بصره متولد شد
[۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۳.    
و در مرو و نیشابور می‌زیست.
[۶] یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
در ابتدا از اعراب بادیه‌نشین بود و از اصول و قواعد ادبیات عرب اطلاعی نداشت، تا آنکه به بصره آمد و در درس ابوزید انصاری حاضر شد و اولین درس را از وی فرا گرفت. سپس در درس خلیل بن احمد نحوی شرکت جست و بر ادبیات عرب تسلط یافت و یکی از شاگردان و یاران برجسته وی گردید. ایشان از بزرگانی چون ابوعمرو بن علاء، شعبة بن حجاج و دیگران
[۷] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۵۷.    
حدیث شنیده و روایت کرده است. افرادی مانند احمد بن محمد بن ابی محمد یزیدی
[۸] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
و نضر بن شمیل
[۹] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۶.
از شاگردان وی بوده و از او کسب علم کرده‌اند. وی به علومی از قبیل علم نحو، انساب،
[۱۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
لغت، شعر
[۱۱] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۰۴.    
و ادبیات عرب تسلط کامل داشت و از پیش گامان این علوم به شمار می‌رفت.
[۱۲] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۷، ص۱۰۷.    
زمانی به مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) پیوست و به همراه وی به خراسان سفر کرد.
[۱۳] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۵۷.    


سرانجام ابوفید به بصره بازگشت و در همان جا وفات نمود.
[۱۴] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۰۷.    
سال وفاتش ۱۹۴
[۱۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۰۵.    
یا ۱۹۵ق
[۱۶] ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۴۳.    
بوده، اما برخی گفته‌اند که تا پس از سال ۲۰۰ق نیز زنده بوده است.
[۱۷] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۳۱۰.    


مؤرج دارای آثار و تالیفاتی می‌باشد که عبارت‌اند از: جماهیر القبائل المعانی الانواء فی علم السماء غریب القرآن
[۱۸] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۷۰.    
حذق نسب قریش
[۱۹] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۲۶.    
و شعر.
[۲۰] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۳.    
(دیگر منابع:
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۴۱۵.    
[۲۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۵، ص۱۳۲.    
[۲۳] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۲، ص۴۵۲.    
)

۱. ↑ ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۳۱۸.    
۲. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۱۸.    
۳. ↑ ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، ص۳۱۸.    
۴. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۶.
۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۳.    
۶. ↑ یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
۷. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۵۷.    
۸. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
۹. ↑ سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۸، ص۹۶.
۱۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۳۱.    
۱۱. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۰۴.    
۱۲. ↑ سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۷، ص۱۰۷.    
۱۳. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۲۵۷.    
۱۴. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۳۰۷.    
۱۵. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۰۵.    
۱۶. ↑ ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۵۴۳.    
۱۷. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۳۱۰.    
۱۸. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۷۰.    
۱۹. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۲۶.    
۲۰. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۳.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۴۱۵.    
۲۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۵، ص۱۳۲.    
۲۳. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۲، ص۴۵۲.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۹۶، برگرفته از مقاله «مؤرج سدوسی».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 194 (قمری) | درگذشتگان سال 195 (قمری) | راویان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | زادگان سال 150 (قمری) | شاعران بغداد قرن 2 (قمری) | شاعران عرب قرن 2 (قمری) | شاعران قرن دوم | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | عالمان انساب قرن 2 (قمری) | لغویان قرن 2 (قمری) | مؤلفان قرن 2 (قمری) | نحویان قرن 2 (قمری)
جعبه ابزار