لَهْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَهْم (به فتح لام و سکون هاء) و
لَهَم (به فتح لام و هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بلعیدن است. مشتقات لهم که در نهج البلاغه آمده عبارتند از:
إلْهام به معنای القاء چيزى است در قلب، و چهار بار در نهج البلاغه آمده و
لَهاميم (به فتح لام) جمع لِهْميم به معناى انسان اصيل و بزرگوار است.
لَهْم به معنای بلعيدن است. «لَهِمَ الشيءَ لَهْماً و لَهَماً: ابتلعهُ بمرَّة»
الهام تفهيم به خصوصى است از جانب خدا.
مشتقات لهم در نهج البلاغه عبارتند از:
الهام القاء چيزى است در قلب،
و چهار بار در «
نهج البلاغه» به كار رفته است.
«أَخَذَ اللهُ بِقُلُوبِنَا وَ قُلُوبِكُمْ إِلَى الْحَقِّ، وَ أَلْهَمَنَا وَ إِيَّاكُمُ الصَّبْرَ!» (خداوند دل‌هاى ما و شما را به سوى
حق متوجّه سازد و
صبر و
استقامت به ما و شما ارزانى دارد.)
(شرح‌های خطبه:
)
امام (صلوات‌الله‌علیه) به يارانش در
صفین كه اتباع
معاویه را از جاى خود حركت داده و وادار به عقب نشينى كردند فرمود:
«وَ أَنْتُمْ لَهَامِيمُ الْعَرَبِ، وَ يَآفِيخُ الشَّرَفِ، وَ الاَْنْفُ الْمُقَدَّمُ، وَ السَّنَامُ الاَْعْظَمُ.» ( با اين كه شما از بزرگان و سرشناسان عرب و از سران شرف هستيد. برازندگى شما در چهره اجتماع همچون بينى است در صورت و همچون كوهان بلند و عظيم است بر پشت شتران.)
(شرح‌های خطبه:
)
و در
خطبه ۱۲۴ فرموده:
«أَنْتُمْ لَهَامِيمُ الْعَرَبِ، وَ السَّنَامُ الاَْعْظَمُ، إِنَّ فِي الْفِرَارِ مَوْجِدَةَ اللهِ، وَ الذُّلَّ اللاَّزِمَ.» (شما بزرگان عربيد و شرافتمندان برجسته؛ در فرار، غضب و خشم خداست و ذلّت هميشگى و ننگ جاويدان.)
(شرح‌های خطبه:
)
لَهاميم جمع لِهْميم به كسر اول به معنى اسب اصيل و پيشتاز و انسان اصيل و بزرگوار است در لغت آمده: «اللِهْمِيْم: السابق الجواد من الخيل و الناس.»
«يافيخ» جمع يافوخ يعنى قسمت بالاى سر انسان، مراد از هر دو كلمه اصالت و بزرگوارى و آزادگى است، خلاصه كلام آن است كه «شما انسان‌هاى اصيل عرب و قلّه شرافت و پيشقدم در بزرگوارى و بلند مرتبه بزرگ هستيد، و در فرار، خشم خدا و ذلّت هميشگى هست.»
الهام چهار بار در نهج البلاغه به کار رفته است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لهم»، ج۲، ص۹۵۲.
