لمحات فی علوم القرآن و اتجاهات التفسیر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب لمحات فی علوم القرآن و اتجاهات التفسیر اثر
محمد بن لطفی الصباغ به
زبان عربی و در موضوع علوم قرآنى است.
«لمحات فی علوم القرآن و اتجاهات التفسیر» به قلم دکتر محمد بن لطفی الصباغ از جمله آثاری است که در زمینه
علوم قرآن به عنوان یک فن مدون به نگارش درآمده است. نویسنده در این اثر به بررسی
تاریخ قرآن کریم ، وجه
اعجاز آن،
قرائات و علوم قرآنی و مهمترین
روشهای تفسیری پرداخته است. کتاب دارای دو بخش اصلی است:
بخش اول: درباره قرآن و علوم قرآنی است که در آن به بررسی واژه «قرآن» و
تعریف و توصیف آن، جاودانگی و
خلود آن، نقش قرآن در بیان و
اندیشه ، نامهای قرآن، تعریف لغوی و اصطلاحی
وحی ، انواع وحی، آثار وحی بر
پیامبر ، نزول تدریجی قرآن (
تنجیم )، تعریف اصطلاحی
آیه و
سوره در قرآن،
ترتیب آیات و سوره‌های قرآنی،
اعجاز قرآن ، تاریخچه جمع و تدوین قرآن، علوم قرآن،
سور مکی و
مدنی ؛ تعریف و ویژگی‌ها، تعریف
محکم و
متشابه و انواع هر یک، قرائات و شرائط قرائت صحیح، توضیحی پیرامون حروف هفتگانه،
تاریخ قرائات و
حکمت تعدد قرائات و... می‌پردازد.
بخش دوم:
تفسیر و روشهای تفسیری، که تفاوت تفسیر و
تاویل ، اصول تفسیر و دانشهایی که در تفسیر قرآن بدانها نیاز است،
تاریخچه تفسیر ، رویکردهای تفسیری (اعم از زبان شناختی، ماثور، تفسیر به رای، تفسیر علمی) و رویکرد اصلاحی در دوره معاصر (
محمد عبده ، افغانی [
اسدآبادی ] و
رشید رضا ) را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۱. هیچ مطلب غامضی در این کتاب وجود ندارد مگر اینکه مؤلف به توضیح آن پرداخته و برای خواننده آن را شرح داده است. از این رو این کتاب علاوه بر مفید فایده بودنش در موضوع اصلی آن، فوائد لغوی و ادبی زیادی را نیز دربر دارد.
۲. نویسنده هرگاه مطلبی را از منبعی نقل می‌کند جلد و صفحه آن مرجع را بطور دقیق یادآور می‌شود.
۳.
احادیث را مورد پژوهش قرار داده و درجه و مستند هر یک را بیان کرده است.
کتاب دارای مقدمه‌ای از مؤلف و مقدمه از
شیخ علی طنطاوی و دو بخش ذیل می‌باشد: بخش اول: «فی القرآن و علومه» که از سه باب تشکیل یافته است. الباب الاول: «فی القرآن» که دارای هفت فصل است. الباب الثانی: «فی تاریخ القرآن» و مشتمل بر چهار فصل است. الباب الثالث: «فی علوم القرآن» که سه فصل را در بر می‌گیرد. بخش دوم: «فی التفسیر و اتجاهاته» که ابواب سه گانه ذیل را دربر می‌گیرد. الباب الاول: «فی اصول التفسیر» الباب الثانی: «فی تاریخ التفسیر» که دارای چهار باب است. الباب الثالث: «فی مناهج التفسیر» که شش فصل را دربر می‌گیرد. خاتمه، مصادر و مراجع و فهرست موضوعات نیز در پایان کتاب آمده است.
این کتاب به قلم دکتر محمد بن لطفی الصباغ نگارش یافته و در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۳۵۷ صفحه از سوی «المکتب الاسلامی»
بیروت برای سومین بار در
سال ۱۴۱۰ هجری منتشر شده است.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
