• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لبّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: لب (ابهام‌زدایی).


لُبّ (به ضم لام و تشدید باء) از واژگان قرآن کریم به معنای مغز و عقل است و جمع آن در قرآن به صورت اَلْباب آمده و جمعا ۱۶ بار در کلام الله به کار رفته است.



لُبّ به معنای مغز و عقل است.
یکی از معانی لبّ چنانکه در مصباح و صحاح و غیره آمده مغز است مانند مغز بادام و گردو و آن در قرآن پیوسته جمع آمده و مقصود عقل است.


(وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاةٌ یا اُولِی‌ الْاَلْبابِ) یعنی‌: «ای انسان‌های متفکّر در قصاص زندگی هست و اگر بیاندیشید خواهید دانست».
در مجمع می‌گوید: الباب به معنی عقول و مفرد آن لبّ است. راغب می‌گوید: لبّ یعنی عقل خالص و نا آلوده... به قولی آن عقل پاک شده است هر لبّ عقل است ولی هر عقل لبّ نیست.
پس مراد از اولی الالباب در قرآن صاحبان تفکر و‌ اندیشه و درک‌اند.
از آن جمله خداوند چهار بار انسان‌های متفکّر را مورد خطاب قرار داده و «یا اُولِی‌ الْاَلْبابِ‌» فرموده است، چنانکه در آیه فوق.
(وَ اتَّقُونِ یا اُولِی‌ الْاَلْبابِ) ‌«ای خردمندان از عذاب من و عدالت من بترسید».
(فَاتَّقُوا اللَّهَ یا اُولِی‌ الْاَلْبابِ) (از مخالفت خدا بپرهيزيد اى صاحبان خرد)
در بقیّه آیات تذکّر و عبرت را متوجّه آنها فرموده است‌: (لَقَدْ کانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِاُولِی‌ الْاَلْبابِ) (به راستى در سرگذشت آنها عبرتى براى صاحبان انديشه بود) و (اِنَّما یَتَذَکَّرُ اُولُوا الْاَلْبابِ) (تنها خردمندان متذكر مى‌شوند)


الباب جمعا ۱۶ بار در کلام الله به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۷۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۳۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۶۵.    
۴. فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۵۴۷.    
۵. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۱، ص۲۱۶.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۷۹.    
۷. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۳۳.    
۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱، ص۶۵۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۸۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۸۹.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۸۱.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۸۹.    
۱۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۷۳۳.    
۱۴. بقره/سوره۲، آیه۱۹۷.    
۱۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۷۹.    
۱۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۲، ص۱۱۷.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۲۵.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۵۳.    
۱۹. مائده/سوره۵، آیه۱۰۰.    
۲۰. طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۴.    
۲۲. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۶، ص۱۴۹.    
۲۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۶، ص۲۱۸.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۳۸۴.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۷، ص۱۹۳.    
۲۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۴۸.    
۲۸. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۸۰.    
۲۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۸۲.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۱۶.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۳۱۵.    
۳۲. زمر/سوره۳۹، آیه۹.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۹.    
۳۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۴۳.    
۳۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۷۱.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۶۷.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لبّ"، ج۶، ص۱۷۶.    






جعبه ابزار