لبّ (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لُبّ (به ضم لام و تشدید باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای
مغز و
عقل است و جمع آن در قرآن به صورت
اَلْباب آمده و جمعا ۱۶ بار در
کلام الله به کار رفته است.
لُبّ به معنای
مغز و
عقل است.
یکی از معانی لبّ چنانکه در
مصباح و
صحاح و غیره آمده مغز است مانند مغز بادام و گردو و آن در قرآن پیوسته جمع آمده و مقصود عقل است.
(وَ لَکُمْ فِی الْقِصاصِ حَیاةٌ یا اُولِی الْاَلْبابِ) یعنی: «ای انسانهای متفکّر در
قصاص زندگی هست و اگر بیاندیشید خواهید دانست».
در
مجمع میگوید: الباب به معنی عقول و مفرد آن لبّ است.
راغب میگوید: لبّ یعنی عقل خالص و نا آلوده... به قولی آن عقل پاک شده است هر لبّ عقل است ولی هر عقل لبّ نیست.
پس مراد از
اولی الالباب در قرآن صاحبان
تفکر و اندیشه و درکاند.
از آن جمله
خداوند چهار بار انسانهای متفکّر را مورد خطاب قرار داده و «یا اُولِی
الْاَلْبابِ» فرموده است، چنانکه در
آیه فوق.
(وَ اتَّقُونِ یا اُولِی الْاَلْبابِ) «ای خردمندان از
عذاب من و
عدالت من بترسید».
(فَاتَّقُوا اللَّهَ یا اُولِی الْاَلْبابِ) (از مخالفت خدا بپرهيزيد اى صاحبان خرد)
در بقیّه آیات
تذکّر و
عبرت را متوجّه آنها فرموده است:
(لَقَدْ کانَ فِی قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِاُولِی الْاَلْبابِ) (به راستى در سرگذشت آنها عبرتى براى صاحبان انديشه بود)
و
(اِنَّما یَتَذَکَّرُ اُولُوا الْاَلْبابِ) (تنها خردمندان متذكر مىشوند)
الباب جمعا ۱۶ بار در
کلام الله به کار رفته است.
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "لبّ"، ج۶، ص۱۷۶.