• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لَئیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





لَئیم (به فتح لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای آدم پست است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام موعظه و درباره كمک كردن بدون احراز شرعيّت، از این کلمه استفاده کرده است.



لَئيم به معنای آدم پست است.
«لَؤُمَ‌ لُؤْماً: ضدّ كَرُمَ‌.»


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - اللَّئيمِ - حکمت ۴۴ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«احْذَروا صَوْلَةَ الْكَريمِ إذا جاعَ، و اللَّئيمِ إِذا شَبِعَ.»
«بترسيد از حمله آدم بزرگوار چون گرسنه شود و آدم پست چون سير شود.»

۲.۲ - أَلاَْمُ - خطبه ۱۲۶ (بیت المال)

و درباره كمک كردن بدون احراز شرعيّت آن فرموده: «هر كه مال خود را نزد غير اهلش بگذارد، خدا از شکر آنها محرومش كند، و محبتشان براى ديگران باشد.»
«فَإِنْ زَلَّتْ بِهِ النَّعْلُ يَوْماً فَاحْتاجَ إِلى مَعونَتِهِمْ فَشَرُّ خَليل وَ أَلاَْمُ خَدين.»
«و اگر روزى پايش لغزيد و به يارى آنها محتاج شد آدم احسان‌شده براى او بدترين دوست و پست‌ترين همراه است.»


این مادّه چند بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۲۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۶۰.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۱۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۸۲، حکمت ۴۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۳، حکمت ۴۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۷، حکمت ۴۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۵، حکمت ۴۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۳۲۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۸۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۲۸۶، خطبه۱۲۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰، خطبه۱۲۲.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۳، خطبه۱۲۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۳، خطبه۱۲۶.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۳۹.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۰۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۸۵.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۰۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لئیم»، ج۲، ص۹۲۷.    






جعبه ابزار