• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قیام (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قِیام (به کسر قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای برخاستن و ضدّ نشستن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند: اِقامَة (به کسر همزه و فتح قاف و میم) به معنای بر پا کردن و ادامه شی‌ء، اِسْتِقامَة (به کسر همزه و تاء و فتح قاف و میم) به معنای بر طریق راست و خطّ مستوی بودن، قَوام (به فتح قاف و واو) به معنی اعتدال، قَیِّم (به فتح قاف و کسر یاء) به معنی ما یقوم به الشّی‌ء، قَیُّوم (به فتح قاف و ضم یاء مشدده) از اسماء حسنی و به معنای قائم به تدبیر خلق، قَوّام (به فتح قاف و واو مشدده) به معنای بهترین و کامل‌ترین قیام کننده، مُقام (به ضم میم و فتح قاف) و مَقام (به فتح میم و قاف) به معنای جایگاه و محل اقامت، تَقْویم (به فتح تاء و سکون قاف و کسر واو) به معنای تعدیل و قِیامَة (به کسر قاف و فتح یاء و میم) به معنی برخاستن.



قِیام به معنای برخاستن و ضدّ نشستن است.


قیام در آیات قرآن به معانی مختلف بکار رفته که ذیلا بررسی می‌شود:
۱- برخاستن: (اَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ اَنْ‌ تَقُومَ‌ مِنْ‌ مَقامِکَ‌) «پیش از آنکه از جایت برخیزی من تخت را پیش تو می‌آورم.»
۲- توقف: (کُلَّما اَضاءَ لَهُمْ مَشَوْا فِیهِ وَ اِذا اَظْلَمَ عَلَیْهِمْ‌ قامُوا) «هر وقت روشن شد در نور آن می‌روند و چون تاریک گردید می‌ایستند و توقف می‌کنند.»
۳- ثبوت و دوام‌: (وَ مِنْ آیاتِهِ اَنْ‌ تَقُومَ‌ السَّماءُ وَ الْاَرْضُ بِاَمْرِهِ‌) (و از آيات او اين است كه آسمان و زمین به فرمان او برپاست؛) مراد از قیام آسمان و زمین پیوسته بودن نظم جاری در آنهاست در مجمع فرموده: معنای قیام ثبات و دوام است. و آن ایستادنی است که تا خدا نخواسته نشستن ندارد.
۴- عزم و اراده: راغب در آیه‌ (اِذا قُمْتُمْ‌ اِلَی الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ اَیْدِیَکُمْ) (اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه به نماز مى‌ايستيد، صورت و دستها را تا آرنج بشوييد!) آن را عزم و اراده گفته، زمخشری در وجه آن گفته: چون فعل مسبّب از اراده و قدرت است لذا مسبّب در مقام سبب قرار گرفته است. طبرسی فرموده: در اینجا اراده حذف شده و تقدیر چنین است «اِذَا اَرَدْتُمُ‌ الْقِیامَ‌ اِلَی الصَّلوةِ». ایضا در آیه‌ (وَ اِذا کُنْتَ فِیهِمْ‌ فَاَقَمْتَ‌ لَهُمُ الصَّلاةَ)(و هنگامى كه در ميان آنها باشى، و (در ميدان جنگ) براى آنها نماز را برپا كنى،) نگارنده قول زمخشری را بهتر می‌دانم.
۵- وقوع امر: در آیات‌ (وَ یَوْمَ‌ تَقُومُ‌ السَّاعَةُ یُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ‌) (آن روز كه قیامت برپا مى‌شود، مجرمان در نوميدى و غم و اندوه فرو مى‌روند!)
و (وَ یَوْمَ‌ تَقُومُ‌ السَّاعَةُ یَوْمَئِذٍ یَتَفَرَّقُونَ‌) (آن روز كه قيامت برپا مى‌گردد، (مردم) از هم جدا مى‌شوند؛) ظهور و وقوع گفته‌اند. طبرسی فرموده «تظهر القیامة» ظاهرا این از آن جهت است که وقوع و ظهور لازم قیام است.
۶- مشغول شدن به کاری: (اِنَّ رَبَّکَ یَعْلَمُ اَنَّکَ‌ تَقُومُ‌ اَدْنی‌ مِنْ ثُلُثَیِ اللَّیْلِ وَ نِصْفَهُ وَ ثُلُثَهُ‌) (پروردگارت مى‌داند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزديک دو سوم از شب يا نصف يا ثلث آن را به پا مى‌خيزند؛) که به معنی مشغول شدن به عبادت است و و شاید به معنی دوام باشد
(وَ اَنْ‌ تَقُومُوا لِلْیَتامی‌ بِالْقِسْطِ) «پیوسته در باره یتیم‌ها به عدالت رفتار کنید.»

۷- قیام همانطور که مصدر است جمع قائم نیز آمده مثل‌ (ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ اُخْری‌ فَاِذا هُمْ‌ قِیامٌ‌ یَنْظُرُونَ‌) ( سپس بار ديگر در «صور» دميده مى‌شود، ناگهان همگى به پا مى‌خيزند و در انتظار (حساب و جزا) هستند.)
(الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ‌ قِیاماً وَ قُعُوداً) (همانها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آن گاه كه بر پهلو خوابيده‌اند، ياد مى‌كنند؛) قیام در هر دو آیه جمع قائم است چنانکه قعود جمع قاعد.
۸- قیام مثل قوام به معنی ما یقوم به الشی‌ء است: ‌ (وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ اَمْوالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ‌ قِیاماً) (اموال خود را، كه خداوند وسيله قوام زندگى شما قرار داده، به دست سفيهان نسپاريد و از آن، به آنها روزى دهيد!) اموال مایه قیام و قوام زندگی است اموال، انسان و زندگی انسان را برپا می‌دارد.
طبرسی از ابو الحسن نقل می‌کند که در قیام سه لغت هست: قیام و قوام و قیم و قیام چیزی است که باعث قیام تو است.
(جَعَلَ اللَّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ‌ قِیاماً لِلنَّاسِ‌) (خداوند، کعبه (بيت الحرام) را وسيله‌اى براى استوارى و سامان بخشيدن به كار مردم قرار داده؛) کعبه سبب قیام و قوام مردم است.

۲.۱ - اقامه

اِقامَة (به کسر همزه و فتح قاف و میم) به معنای بر پا کردن و ادامه شی‌ء است. در قاموس گفته: «اقام الشّی‌ء اقامة: ادامه و اقام فلانا: ضدّ اجلسه». طبرسی فرموده: اقامه نماز آن ست که آن را با حدود و فرائض آن انجام دهند.
(یُقِیمُونَ‌ الصَّلاةَ)نماز را برپا مى‌دارند؛) یعنی نماز را به نحو کامل و احسن به جا میاورند و از ابو مسلم نقل می‌کند که اقامه به معنی ادامه است و «یُقِیمُونَ‌ الصَّلاةَ» یعنی نمازهای واجبی را همیشه می‌خوانند. راغب آن را ادامه می‌داند و (یُقِیمُونَ الصَّلاةَ) را «یدیمون فعلها و یحافظون علیها» گفته است سپس مثل طبرسی و زمخشری گوید اقامه شی‌ء ایفاء کردن حق آنست.
المنار آنرا نماز با توجه و از روی خلوص می‌داند و هر نماز که در آن توجّه نباشد صورت نماز است. به نظر نگارنده همه این معانی در اقامه منظور است زیرا اقامه نماز که بدان ماموریم آن است که نماز کامل و پیوسته بجا آوریم لذا در آیات به همه آنها اشاره شده است مثل:(الَّذِینَ هُمْ عَلی‌ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ‌) (آنها كه نمازها را پيوسته بجا مى‌آورند،)
(الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ) (آنها كه در نمازشان خشوع دارند.)
(وَ هُمْ عَلی‌ صَلاتِهِمْ یُحافِظُونَ‌) (و بر نمازهاى خويش، مراقبت مى كنند!) ادامه، خشوع، محافظت، همان‌ اقامه نماز است.
در باره بعضی آمده‌ (وَ اِذا قامُوا اِلَی الصَّلاةِ قامُوا کُسالی‌) (و هنگامى كه به نماز برمى‌خيزند، با کسالت برمى‌خيزند؛) که مخالف خشوع است و (فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ) (پس واى بر نمازگزارانى كه‌،)
(الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌) (در نماز خود سهل‌انگارى مى‌كنند،) که مخالف ادامه است.
(وَ اَنْ‌ اَقِمْ‌ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفاً) «پیوسته توجّه به دین کن و بدان ملازم باش.»اقامه در اینگونه آیات ظاهرا به معنی دوام و ثبوت است.

۲.۲ - استقامت

اِسْتِقامَة (به کسر همزه و تاء و فتح قاف و میم) راغب گوید استقامت طریق آن است که راست و بر خطّ مستوی باشد و طریق حقّ را به آن تشبیه می‌کنند مثل‌
(اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ‌) (ما را به راه راست هدايت كن.‌)
(وَ اَنَّ هذا صِراطِی‌ مُسْتَقِیماً) (اين راه مستقيم من است، از آن پيروى كنيد!)
و استقامة انسان آنست که ملازم طریق حق باشد: (فَمَا اسْتَقامُوا لَکُمْ‌ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ‌) «تا مشرکان در پیمان خود نسبت به شما ثابت ماندند شما هم نسبت به آنها در پیمان خویش ثابت باشید.»
(قَدْ اُجِیبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقِیما) «دعای شما به اجابت رسید در کار خود و تبلیغ دین ثابت و پا بر جا باشید.»
(اِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَ‌ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ) «آنان که گفتند: پروردگار ما خداست و سپس در آن قول ثابت ماندند ملائکه بر آنها نازل شوند.»

۲.۳ - قیم

قَیِّم (به فتح قاف و کسر یاء) از قیام به معنی ما یقوم به الشّی‌ء است.
طبرسی آنرا مستقیم گفته: (اَمَرَ اَلَّا تَعْبُدُوا اِلَّا اِیَّاهُ ذلِکَ الدِّینُ‌ الْقَیِّمُ‌) «دستور داده که جز او را نپرستید آنست دین صحیح و راه راست.»
بعضی آن را از قیام به معنی ما یقوم به الشّی‌ء گفته‌اند و بعضی آن را ثابت معنی کرده‌اند نگارنده قول وسط را می‌پسندم.
(قُلْ اِنَّنِی هَدانِی رَبِّی اِلی‌ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ‌ دِیناً قِیَماً) (بگو: «پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده؛ آيينى پابرجا (و ضامن سعادت دين و دنیا)؛)
قَیِّمَة مؤنّث قیّم است: (فِیها کُتُبٌ‌ قَیِّمَةٌ) (و در آن نوشته‌هاى صحيح و پرارزشى باشد!)
(وَ ذلِکَ دِینُ‌ الْقَیِّمَةِ) ( و اين است آيين مستقيم و پايدار!)

۲.۴ - قیوم

قَیُّوم (به فتح قاف و ضم یاء مشدده) از اسماء حسنی است و سه بار در قرآن مجید ذکر شده است. اصل قیّوم قیووم است و او اول بیاء قلب شده و ادغام گردیده است چنانکه اصل قیّام قیوام بوده است.
(اللَّهُ لا اِلهَ اِلَّا هُوَ الْحَیُ‌ الْقَیُّومُ‌) (هيچ معبودى نيست جز خداوند يگانه زنده، كه قائم به ذات خويش است،)
(وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِ‌ الْقَیُّومِ‌) (و (در آن روز) همه چهره‌ها در برابر خداوند حىّ قيوم، خاضع مى‌شود؛) لفظ قیّوم مبالغه و نماینده قیمومت‌ تامّ خدا بر خلق است پس قیّوم یعنی قائم به تدبیر خلق.
صدوق در توحید فرموده: آن از «قمت بالشّی‌ء» یعنی باصلاح و بتدبیر و حفظ شی‌ء برخاستم، می‌باشد چنان که آیه‌
(اَ فَمَنْ هُوَ قائِمٌ‌ عَلی‌ کُلِّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ) (آيا كسى كه بالاى سر همه ايستاده، (و حافظ و نگهبان و مراقب همه است،) و اعمال همه را مى‌بيند (همچون كسى است كه هيچ يک از اين صفات را ندارد)؟!) از قیمومت و تدبیر خدا نسبت به اعمال خبر می‌دهد. خداوند اعمال مردم را تدبیر می‌کند آنها را به صحائف اعمال وارد کرده و مبدّل به ثوابها و عقابهای دنیا و آخرت نموده و به صورت ضلالت، هدایت، بهشت، جهنّم، شادی و غصّه در میاورد.

۲.۵ - قوام

قَوّام (به فتح قاف و واو مشدده) مبالغه قائم است‌ و قوّام بالقسط کسی است که دائما قائم به عدالت باشد:
(یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ‌ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلَّهِ وَ لَوْ عَلی‌ اَنْفُسِکُمْ‌) «ای اهل ایمان پیوسته قیام به عدالت کنید و برای خدا و حق، ادای شهادت دهید هر چند به ضرر خودتان باشد.»
بعضی قوّام را بهترین و کامل‌ترین قیام کننده گفته‌اند:
(الرِّجالُ‌ قَوَّامُونَ‌ عَلَی النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلی‌ بَعْضٍ وَ بِما اَنْفَقُوا مِنْ اَمْوالِهِمْ) (مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتريهايى كه خداوند (از نظر نظام اجتماع) براى بعضى نسبت به بعضى ديگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهايى كه از اموالشان (در مورد زنان) مى‌كنند.) مراد از قوّام در آیه قیّم و قائم بامر و سرپرست است لذا در اقرب الموارد امیر را از معانی آن شمرده
[۲۱۸] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
و در مجمع گفته: گویند رجل قیّم و قیّام و قوّام و آن برای مبالغه و تکثیر است.
آیه فوق سه مطلب را روشن می‌کند:
۱- مردان بطور کلّی بر زنان قیّم و سرپرست‌اند و از جمله شوهران برای زنان خویش.
۲- علت این امر یکی برتری وجود مرد است نسبت به زنان در باره اداره امور و سرپرستی. این حقیقت مسلّم است که مرد از حیث تفکر و تدبّر و اداره امور و تحمّل کارهای سخت به زن برتری دارد چنانکه زن از حیث عاطفه و ترحّم برتر از مرد است، این تفاوت ذاتی وظائف زن و مرد را نیز متفاوت کرده است.
۳- دیگری مسؤلیت مرد است نسبت به مهریه و به تامین مخارج زن که زن از این جهت مسؤلیّتی ندارد.

۲.۶ - مقام

مُقام (به ضم میم و فتح قاف) و مَقام (به فتح میم و قاف) مصدر میمی است به معنی اقامه و نیز اسم زمان و مکان است ایضا مقام به فتح اول محل ایستادن است.
در آیه‌ (فِیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ‌ مَقامُ‌ اِبْراهِیمَ‌) (در آن، نشانه‌هاى روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است؛) مقام موضع ایستادن است و آن سنگی است که اثر قدم‌های ابراهیم (علیه‌السّلام) در آن است و در آیه‌ (وَ اتَّخِذُوا مِنْ‌ مَقامِ‌ اِبْراهِیمَ مُصَلًّی‌) (از مقام ابراهيم، عبادتگاهى براى خود انتخاب كنيد!) ظاهرا مراد نماز طواف در کنار مقام آن حضرت است و از جمله‌ «وَ اتَّخِذُوا» به نظر میاید که باید آنجا را محل نماز انتخاب کرد و آن به نماز طواف منطبق می‌شود.
عیاشی در تفسیر از ابی الصباح نقل کرده از حضرت صادق (علیه‌السّلام) سؤال شد از مردی که فراموش کرده نماز طواف حج یا عمره را در مقام ابراهیم بخواند فرمود: «اِنْ کَانَ بِالْبَلَدِ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ عِنْدَ مَقَامِ اِبْرَاهِیمَ فَاِنَّ اللَّهَ یَقُولُ‌ وَ اتَّخِذُوا مِنْ‌ مَقامِ‌ اِبْراهِیمَ مُصَلًّی‌ وَ اِنْ کَانَ قَدِ ارْتَحَلَ وَ صَارَ فَلَا آمُرُهُ اَنْ یَرْجِعَ.»
(وَ کُنُوزٍ وَ مَقامٍ‌ کَرِیمٍ‌) (و از گنجها و قصرهاى مجلّل!)
(اِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی‌ مَقامٍ‌ اَمِینٍ‌) ((ولى) پرهيزگاران در جايگاه امنى قرار دارند،) جایگاه و محل اقامت است.
مقام به ضمّ اول در آیه‌ (یا اَهْلَ یَثْرِبَ لا مُقامَ‌ لَکُمْ فَارْجِعُوا) «ای اهل یثرب با این کثرت کفّار وجهی برای اقامت شما در اینجا نیست برگردید.» به معنی اقامت است و در آیه‌ (اِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً) (مسلّماً آن (جهنم)، بد جايگاه و بد محلّ اقامتى است!») به معنی اقامتگاه می‌باشد و در (الَّذِی اَحَلَّنا دارَ الْمُقامَةِ مِنْ فَضْلِهِ‌) (همان كسى كه با فضل خود ما را در اين سراى اقامت (جاويدان) جاى داد!) مقامة بمعنی اقامت است. و در (وَ لِمَنْ خافَ‌ مَقامَ‌ رَبِّهِ جَنَّتانِ‌) (و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد، دو باغ بهشتى است!) مقام به معنی منزلت است. مقام ربّ همان علم و احاطه و تدبیر و حفظ و مجازات اوست نسبت به بنده‌اش چنانکه فرموده: (اَ فَمَنْ هُوَ قائِمٌ‌ عَلی‌ کُلِّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ‌) (آيا كسى كه بالاى سر همه ايستاده، (و حافظ و نگهبان و مراقب همه است،) و اعمال همه را مى‌بيند (همچون كسى است كه هيچ يک از اين صفات را ندارد)؟!)
(وَ ما مِنَّا اِلَّا لَهُ‌ مَقامٌ‌ مَعْلُومٌ‌) (و هيچ يک از ما نيست جز آنكه مقام معلومى دارد؛)

۲.۷ - تقویم

تَقْویم (به فتح تاء و سکون قاف و کسر واو) به معنای تعدیل است. گویند «قوّم الشّی‌ء: عدّله
در آیه‌ (لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسانَ فِی اَحْسَنِ‌ تَقْوِیمٍ‌) (كه ما انسان را در بهترين صورت و نظام آفريديم،) ظاهرا مراد اعتدال غرائز و تناسب‌اندام ظاهری و باطنی انسان است مثل‌ (الَّذِی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ فَعَدَلَکَ) (همان خدايى كه تو را آفريد و سامان داد و منظّم ساخت‌.)

۲.۵ - قوام

قَوام (به فتح قاف و واو) به معنی اعتدال است گویند «قام الامر: اعتدل»
(وَ الَّذِینَ اِذا اَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ‌ قَواماً) «آنان که چون انفاق کنند اسراف و تقتیر نمی‌کنند و انفاق‌شان میان آندو معتدل است.»ظاهرا مصدر از برای فاعل است.

۲.۹ - قیامت‌

قِیامَة (به کسر قاف و فتح یاء و میم) به معنی برخاستن و یوم القیامة به معنی روز برخاستن از قبرها و روز زنده شدن است. کلمه قیامت مصدر است در مجمع گوید: «قام یقوم قیاما و قیامة» مثل «عاد یعود عیادا و عیادة» پس قیامت به معنی برخاستن و یوم القیامة به معنی روز برخاستن از قبرها و روز زنده شدن است. راغب گوید: تاء آن برای دفعه است و دلالت بر وقوع‌ دفعی آن دارد. این لفظ بنا بر شمارش المعجم المفهرس مجموعا هفتاد بار در قرآن مجید ذکر شده و همه توام با کلمه «یوم» ‌اند.
(ثُمَّ اِنَّکُمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ تُبۡعَثُونَ) (سپس در روز قیامت برانگيخته مى‌شويد!)
(ثُمَّ اِنَّکُمۡ یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِ عِندَ رَبِّکُمۡ تَخۡتَصِمُونَ) (سپس شما روز قيامت نزد پروردگارتان مخاصمه مى‌كنيد.)
(لَآ اُقۡسِمُ بِیَوۡمِ ٱلۡقِیَٰمَةِ) (سوگند به روز قيامت،) اعتقاد به معاد و قیامت یکی از ارکان اسلام و بنا بر تحقیق بعضی از محققین در حدود هزار و هفتصد آیه از قرآن مجید راجع به قیامت و ثواب و عقاب و بازگشت اعمال است، به دین طریق نزدیک به یک سوم قرآن در بیان قیامت می‌باشد.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۴۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۹۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۴۱۴.    
۴. نمل/سوره۲۷، آیه۳۹.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۶۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۵۱۶.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۸۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۱۳.    
۹. بقره/سوره۲، آیه۲۰.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۵۶.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۸۸.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۱۲۰.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۸۶.    
۱۴. روم/سوره۳۰، آیه۲۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۷.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۶۸.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۵۳.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۵.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۱۸.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۵.    
۲۱. مائده/سوره۵، آیه۶.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۸.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۲۱۹.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۳۵۴.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۸۲.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۲۱۹.    
۲۷. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۹۰.    
۲۸. زمخشری، محمود، الکشاف، ج۱، ص۶۰۹.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۸۲.    
۳۰. نساء/سوره۴، آیه۱۰۲.    
۳۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۹۵.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۶۲.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۹۹.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۷۵.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۸.    
۳۶. روم/سوره۳۰، آیه۱۲.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۵.    
۳۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۵۹.    
۳۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۴۰.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۹.    
۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۰۸.    
۴۲. روم/سوره۳۰، آیه۱۴.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۵.    
۴۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۵۹.    
۴۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۴۰.    
۴۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۰.    
۴۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۰۹.    
۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۰.    
۴۹. مزمل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۵۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۵.    
۵۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۷۴.    
۵۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۱۵.    
۵۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۶۸.    
۵۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۷.    
۵۵. نسا/سوره۴، آیه۱۲۷.    
۵۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۰۰.    
۵۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۶۲.    
۵۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۰۳.    
۵۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۷۵.    
۶۰. زمر/سوره۳۹، آیه۶۸.    
۶۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۶۶.    
۶۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۹۴.    
۶۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۴۴۵.    
۶۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۱۶.    
۶۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۲۱۴.    
۶۶. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹۱.    
۶۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۵.    
۶۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۸۷.    
۶۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۱۳۶.    
۷۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۴۷۲.    
۷۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۳۸۶.    
۷۲. نسا/سوره۴، آیه۵.    
۷۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۷۷.    
۷۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۱۶۹.    
۷۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۲۷۰.    
۷۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۸.    
۷۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۲۴.    
۷۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۷.    
۷۹. مائده/سوره۵، آیه۹۷.    
۸۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۲۴.    
۸۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۶، ص۱۴۲.    
۸۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۶، ص۲۰۷.    
۸۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۲۳.    
۸۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۷، ص۱۸۷.    
۸۵. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ج۴، ص۱۶۸.    
۸۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۸۵.    
۸۷. بقره/سوره۲، آیه۳.    
۸۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲.    
۸۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۴۵.    
۹۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۷۲.    
۹۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۸۶.    
۹۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۶۲.    
۹۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۸۵.    
۹۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۹۰.    
۹۵. رشید رضا، محمد، تفسیر المنار، ج۹، ص۴۹۴.    
۹۶. معارج/سوره۷۰، آیه۲۳.    
۹۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۹.    
۹۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۵.    
۹۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۱.    
۱۰۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۲۴.    
۱۰۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۳۱۳.    
۱۰۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲.    
۱۰۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۴۲.    
۱۰۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۶.    
۱۰۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۵.    
۱۰۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۷۶.    
۱۰۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۳۰.    
۱۰۸. انعام/سوره۶، آیه۹۲.    
۱۰۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۳۹.    
۱۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۸۰.    
۱۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۳۸۹.    
۱۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۱۰.    
۱۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۱۸۴.    
۱۱۴. نسا/سوره۴، آیه۱۴۲.    
۱۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۱.    
۱۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۱۷.    
۱۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۹۰.    
۱۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۲۱.    
۱۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۰۸.    
۱۲۰. ماعون/سوره۱۰۷، آیه۴.    
۱۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۰۲.    
۱۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۶۸.    
۱۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۳۴.    
۱۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۵۶.    
۱۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۰۵.    
۱۲۶. ماعون/سوره۱۰۷، آیه۵.    
۱۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۰۲.    
۱۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۶۸.    
۱۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۳۴.    
۱۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۵۶.    
۱۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۳۰۵.    
۱۳۲. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰۵.    
۱۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۱۳۲.    
۱۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۱۹۶.    
۱۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۳۷.    
۱۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۳۷۵.    
۱۳۷. حمد/سوره۱، آیه۶.    
۱۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱.    
۱۳۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۲۸.    
۱۴۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۴۴.    
۱۴۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۶۶.    
۱۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱، ص۴۹.    
۱۴۳. انعام/سوره۶، آیه۱۵۳.    
۱۴۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۴۹.    
۱۴۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۷۷.    
۱۴۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۵۲۰.    
۱۴۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۹۲.    
۱۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۱۵.    
۱۴۹. توبه/سوره۹، آیه۷.    
۱۵۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۱۵۷.    
۱۵۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۲۰۹.    
۱۵۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۸.    
۱۵۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۲۵.    
۱۵۴. یونس/سوره۱۰، آیه۸۹.    
۱۵۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۰، ص۱۱۶.    
۱۵۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۰، ص۱۷۱.    
۱۵۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۲۱.    
۱۵۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۳۴۷.    
۱۵۹. فصلت/سوره۴۱، آیه۳۰.    
۱۶۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۳۸۹.    
۱۶۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۵۹۰.    
۱۶۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۰.    
۱۶۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۵۲.    
۱۶۴. یوسف/سوره۱۲، آیه۴۰.    
۱۶۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۱۷۸.    
۱۶۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۱۶۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۳.    
۱۶۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۲۲.    
۱۶۹. انعام/سوره۶، آیه۱۶۱.    
۱۷۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۵۰.    
۱۷۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۹۳.    
۱۷۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۵۴۳.    
۱۷۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۲۰۷.    
۱۷۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۳۴.    
۱۷۵. بینه/سوره۹۸، آیه۳.    
۱۷۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۸.    
۱۷۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۳۸.    
۱۷۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۷۳.    
۱۷۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۱۳.    
۱۸۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۱۳.    
۱۸۱. بینه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۸۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۸.    
۱۸۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۳۹.    
۱۸۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۷۵.    
۱۸۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۴۱۴.    
۱۸۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۱۵.    
۱۸۷. بقره/سوره۲، آیه۲۵۵.    
۱۸۸. آل عمران/سوره۳، آیه۲.    
۱۸۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲.    
۱۹۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۳۳۰.    
۱۹۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۵۰۴.    
۱۹۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۱۵۹.    
۱۹۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۱۰۷.    
۱۹۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۱.    
۱۹۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۹.    
۱۹۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۱۲.    
۱۹۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۹۷.    
۱۹۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۸.    
۱۹۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷۵.    
۲۰۰. رعد/سوره۱۳، آیه۳۳.    
۲۰۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵۳.    
۲۰۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۶۳.    
۲۰۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۴۹۷.    
۲۰۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۳.    
۲۰۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۷۴.    
۲۰۶. صدوق، محمد بن علی، التوحید، ص۲۱۰.    
۲۰۷. نسا/سوره۴، آیه۱۳۵.    
۲۰۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۰۸.    
۲۰۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۷۵.    
۲۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۱۲.    
۲۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۹۰.    
۲۱۲. نسا/سوره۴، آیه۳۴.    
۲۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۸۴.    
۲۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۴، ص۳۴۳.    
۲۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۴، ص۵۴۳.    
۲۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۷۹.    
۲۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۵، ص۱۳۵.    
۲۱۸. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۲۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۷۸.    
۲۲۰. آل عمران/سوره۳، آیه۹۷.    
۲۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۶۲.    
۲۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۳۵۲.    
۲۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۵۴۵.    
۲۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۳۴۹.    
۲۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۱۷۳.    
۲۲۶. بقره/سوره۲، آیه۱۲۵.    
۲۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۹.    
۲۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۲۸۰.    
۲۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۴۲۴.    
۲۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۸۰.    
۲۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۴۰.    
۲۳۲. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۵۸.    
۲۳۳. شعراء/سوره۲۶، آیه۵۸.    
۲۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۹.    
۲۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۷۷.    
۲۳۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۸۷.    
۲۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۳۲.    
۲۳۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۴.    
۲۳۹. دخان/سوره۴۴، آیه۵۱.    
۲۴۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۹۸.    
۲۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۱۴۹.    
۲۴۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۲۲۷.    
۲۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۱۵.    
۲۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۲۴.    
۲۴۵. احزاب/سوره۳۳، آیه۱۳.    
۲۴۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۸۶.    
۲۴۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۴۲۹.    
۲۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۴۰.    
۲۴۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۶۰.    
۲۵۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۶.    
۲۵۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۵.    
۲۵۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۰.    
۲۵۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۳۲.    
۲۵۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۱.    
۲۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۲۳.    
۲۵۶. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۵.    
۲۵۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۳۸.    
۲۵۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۴۷.    
۲۵۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۶۷.    
۲۶۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۲۴۷.    
۲۶۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۴۳.    
۲۶۲. رحمن/سوره۵۵، آیه۴۶.    
۲۶۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۳.    
۲۶۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۰۸.    
۲۶۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۸۱.    
۲۶۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۴۵.    
۲۶۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۰۷.    
۲۶۸. رعد/سوره۱۳، آیه۳۳.    
۲۶۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵۳.    
۲۷۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۶۳.    
۲۷۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۴۹۷.    
۲۷۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۳.    
۲۷۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۷۴.    
۲۷۴. صافات/سوره۳۷، آیه۱۶۴.    
۲۷۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۵۲.    
۲۷۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۷۵.    
۲۷۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۶۷.    
۲۷۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۳۳۷.    
۲۷۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۵۸.    
۲۸۰. تین/سوره۹۵، آیه۴.    
۲۸۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۷.    
۲۸۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۱۹.    
۲۸۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۴۰.    
۲۸۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۹۳.    
۲۸۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۱۶۸.    
۲۸۶. انفطار/سوره۸۲، آیه۷.    
۲۸۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۷.    
۲۸۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۸۶.    
۲۸۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۵۳.    
۲۹۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۷.    
۲۹۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۰.    
۲۹۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج، ص.    
۲۹۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۰۹.    
۲۹۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۲۳.    
۲۹۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۵۲.    
۲۹۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۹۱.    
۲۹۷. مومنون/سوره۲۳، آیه۱۶.    
۲۹۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۴۲.    
۲۹۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۲.    
۳۰۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۲۷.    
۳۰۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۸۱.    
۳۰۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۳۷.    
۳۰۳. زمر/سوره۳۹، آیه۳۱.    
۳۰۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۶۱.    
۳۰۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۵۹.    
۳۰۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۹۳.    
۳۰۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۳۹۸.    
۳۰۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۷۵.    
۳۰۹. قیامه/سوره۷۵، آیه۱.    
۳۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۷.    
۳۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۰۳.    
۳۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۶۳.    
۳۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۱۹۲.    
۳۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۹۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قیام»، ج۶، ص۴۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره آل عمران | واژه شناسی واژگان سوره احزاب | واژه شناسی واژگان سوره انعام | واژه شناسی واژگان سوره انفطار | واژه شناسی واژگان سوره بقره | واژه شناسی واژگان سوره بینه | واژه شناسی واژگان سوره توبه | واژه شناسی واژگان سوره تین | واژه شناسی واژگان سوره حمد | واژه شناسی واژگان سوره دخان | واژه شناسی واژگان سوره رحمان | واژه شناسی واژگان سوره رعد | واژه شناسی واژگان سوره روم | واژه شناسی واژگان سوره زمر | واژه شناسی واژگان سوره شعراء | واژه شناسی واژگان سوره صافات | واژه شناسی واژگان سوره طه | واژه شناسی واژگان سوره فاطر | واژه شناسی واژگان سوره فرقان | واژه شناسی واژگان سوره فصلت | واژه شناسی واژگان سوره قیامت | واژه شناسی واژگان سوره مائده | واژه شناسی واژگان سوره ماعون | واژه شناسی واژگان سوره مزمل | واژه شناسی واژگان سوره معارج | واژه شناسی واژگان سوره مومنون | واژه شناسی واژگان سوره نساء | واژه شناسی واژگان سوره نمل | واژه شناسی واژگان سوره یوسف | واژه شناسی واژگان سوره یونس




جعبه ابزار