قیام (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قیام: (فَاذْکُرُوا اللَّهَ قِیاماً) «قیام» هم معنای مصدری دارد (یعنی ایستادن) و هم جمع «قائم» است (یعنی ایستادگان) و
«قیام» در جمله
(قُمِ اللَّیْلَ) به معنای
برخاستن در مقابل خوابیدن است، نه فقط روی پا ایستادن است.
ترجمه و تفاسیر مرتبط با
قیام:
(فَاِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْکُرُواْ اللّهَ قِیَامًا وَ قُعُودًا وَ عَلَی جُنُوبِکُمْ فَاِذَا اطْمَاْنَنتُمْ فَاَقِیمُواْ الصَّلاَةَ اِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا) (و هنگامی که
نماز را به پایان رساندید،
خدا را یاد کنید؛ ایستاده و نشسته و در حالی که به پهلو خوابیده‌اید و هرگاه آرامش یافتید و حالت ترس زایل گشت، نماز را به طور معمول بر پا دارید، زیرا نماز برای
مؤمنان وظیفه‌ای است ثابت و دارای اوقات معین.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: دو کلمه قیام و قعود هم ممکن است جمع قائم و قاعد باشند و هم اینکه مصدر باشند و در هر حال در این آیه شریفه حال از ذکر خدایند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(قُمِ اللَّیْلَ اِلَّا قَلِیلًا) (شب را، جز کمی، به پاخیز.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مراد از قیام در لیل قیام در شب برای نماز است، پس کلمه لیل مفعول فیه است، که مجازا مفعول به واقع شده، مثل اینکه می‌گویند: دخلت الدار -داخل شدم خانه را- که حقیقتش دخلت فی الدار -داخل شدم در خانه- است. بعضی گفته‌اند: معمول قم در تقدیر است و کلمه لیل به خاطر ظرفیت منصوب شده و تقدیر کلام قم الی الصلاة فی اللیل است و جمله الا قلیلا استثنا از کلمه لیل است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قیام»، ص۴۴۹.
