• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قَمَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





قَمَر (به فتح قاف و میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای ماه است.
مواردی از این ماده در نهج‌ البلاغه آمده است.



قَمَر به معنای ماه آمده است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۶۳

امام علی (علیه‌السلام) درباره علم خداوند فرموده است: «وَ لا یَخْفَی عَلَیْهِ مِنْ عِبادِهِ شُخوصُ لَحْظَة وَ لا کُرورُ لَفْظَة... وَلاَ غَسَق سَاج، يَتَفَيَّأُ عَلَيْهِ الْقَمَرُ الْمُنِيرُ، وَتَعْقُبُهُ الشَّمْسُ ذَاتُ النُّورِ» «به خدا مخفی نمی‌ماند خیره شدن چشمی و نه تکرار لفظی... و نه شب آرامی که ماه روشنی دهنده بر آن سایه می‌افکند و آفتاب نورانی آن را تعقیب می‌کند.» (شرح‌های خطبه: )
محمد عبده گوید: تعبیر از نور ماه به «سایه افکندن» تشبیه لطیف و دقیق است.

۲.۲ - خطبه ۱۸۵

درباره ملخ فرموده است: «خَلَقَ لَهَا عَيْنَيْنِ حَمْرَ اوَيْنِ، وَأَسْرَجَ لَهَا حَدَقَتَيْنِ قَمْرَاوَيْنِ، وَجَعَلَ لَهَا السَّمْعَ الْخَفِيَّ، وَفَتَحَ لَهَا الْفَمَ السَّوِيَّ.» «خداوند برای او دو چشم قرمز آفرید و دو حدقه نور دهنده در سر او روشن کرد، و برای او گوش پنهان قرار داد و دهان مناسب با بدنش باز کرد.» (شرح‌های خطبه: )
«لیله قمراء» شبی را گویند که ماه آن را روشن کرده است گویی هر چشم ملخ یک شب مهتابی است.

مواردی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۷۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۶۳.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۵۶، خطبه ۱۶۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۲، خطبه ۱۵۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۲، خطبه ۱۶۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۵، خطبه۱۶۳.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۲.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۱۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۲.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۵۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۲۲، خطبه ۱۸۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۴۱، خطبه ۱۸۰.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۷۱، خطبه ۱۸۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۱، خطبه ۱۸۵.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۸.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۴.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۱۷۶.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۸.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۶۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قمر»، ج۲، ص۸۷۸.    






جعبه ابزار