• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قَدیم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: قَدیم (قاموس قرآن (جلد ۵))


قَديم‌ (به فتح قاف) از واژگان قرآن کریم به معنای ديرين و مقابل تازه است.


قَديم‌:
[۱] قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۵۸.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۳۵.    
ديرين و مقابل تازه است.

(قالُوا تَاللَّهِ إِنَّكَ لَفِي ضَلالِكَ‌ الْقَدِيمِ‌)
[۴] یوسف/سوره۱۲، آیه۹۵.    
«گفتند به خدا تو در اشتباه ديرين خود هستى». مرادشان از ضلال، مبالغه یعقوب در حبّ یوسف (علیهماالسّلام) بود.
[۵] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۴۴.    
[۶] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۳۵.    
[۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۳.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۹۴.    

(حَتَّى عادَ كَالْعُرْجُونِ‌ الْقَدِيمِ‌)
[۹] یس/سوره۳۶، آیه۳۹.    
«تا مثل عرجون كهنه و خشكيده گرديد».
[۱۰] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۹۰.    
[۱۱] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۳۲.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۶۴.    
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۰۵.    
(ببینید: عرجون (مفردات‌قرآن))

هر دو آیه دليل‌اند بر اينكه قديم آنست كه زمانى بر آن گذشته باشد نه چيزی كه اول ندارد. فیومی در مصباح گفته: «عيب‌ قَدِيمٌ‌ اى سابق زمانه ...».
[۱۴] فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۹۲-۴۹۳.    
راغب می‌گويد: در قرآن و در آثار صحيحه لفظ قديم در وصف خدا نيامده است ولى متكلّمين آن را در وصف خدا به كار می‌برند.
[۱۵] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    

على هذا: اينكه متكلّمين می‌گويند: خدا قديم است و از آن قصد می‌كنند كه خدا اول ندارد استعمال قديم در اين معنى از اصطلاحات آنهاست و اينكه در دعا وارد شده «يا قديم الاحسان» شايد منظور اينست كه: خدايا احسان تو سابقه‌دار است و در گذشته نيز احسان كرده‌اى.
[۱۶] علامه حلی، مناهج الیقین، ص۷۲.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۵۸.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۳۵.    
۴. ↑ یوسف/سوره۱۲، آیه۹۵.    
۵. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۴۴.    
۶. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۳۵.    
۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۳.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۹۴.    
۹. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۳۹.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۹۰.    
۱۱. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۳۲.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۶۴.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۰۵.    
۱۴. ↑ فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۹۲-۴۹۳.    
۱۵. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۶۱.    
۱۶. ↑ علامه حلی، مناهج الیقین، ص۷۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قدم"، ج۵، ص۲۵۸.    


رده‌های این صفحه : حدوث و قدم | مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره یس | واژه شناسی واژگان سوره یوسف
جعبه ابزار