قَتْر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَتْر (به فتح قاف و سکون تاء)
از واژگان قرآن کریم به معنای كم كردن و تنگ گرفتن است.
از مشتقات این واژه در
آیات قرآن قَتور (به فتح قاف) به معنای كم كننده و بسيار بخيل است.
قَتْر:
(بر وزن فَلْس) كم كردن و تنگ گرفتن است. «قَتَرَ على عياله: ضيّق عليهم فى النّفقة».
راغب گفته: آن تقليل
نفقه است در مقابل
اسراف و هر دو مذموم‌اند.
(وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً) «آنان‌كه چون
انفاق كنند نه
از حدّ تجاوز كنند و نه
از حدّ كم كنند و عملشان ميان آن‌دو متعادل باشد».
قَتور: كم كننده و بسيار
بخیل است.
(إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ وَ كانَ الْإِنْسانُ قَتُوراً) «آن‌وقت براى
خوف از فقر از خروج كردن امساك می‌كرديد،
انسان بخيل است».
گويا آن اشاره است به طبيعت بشرى كه فرموده:
(وَ أُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَ) (گر چه بسيارى
از مردم طبق
هوای نفسشان، در اين گونه موارد بخل مى‌ورزند).
بَخيل را
از آن قَتور گويند كه در انفاق تنگ می‌گيرد.
طبرسی تصريح كرده كه قَتور بر وزن فَعول براى مبالغه است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قتر"، ج۵، ص۲۳۰.
