قَبْضَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَبْضَة: (قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ) «قَبْضَة» از مادّه «
قَبْض»
به معنای چیزی است که در مشت می‌گیرند و معمولًا کنایه از قدرت مطلقه و سلطه کامل بر چیزی است، همان گونه که در تعبیرات روزمره می‌گوییم: فلان شهر در دست من است و یا فلان ملک در قبضه و مشت من می‌باشد.
(وَ مَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَ الْاَرْضُ جَمِیعًا قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ السَّماوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی عَمَّا یُشْرِکُونَ) (آن‌ها
خدا را آن گونه که باید بشناسند، نشناختند، در حالی که تمام زمین در
روز قیامت در قبضه قدرت اوست و آسمان‌ها پیچیده در دست او؛ خداوند منزّه و برتر است از آنچه همتای او قرار می‌دهند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه قبض از خدای تعالی در جای دیگر به معنای دریغ ورزیدن از بخشش و کلمه بسط به معنای اعطا و گشایش دادن آمده، از آن جمله فرموده:
(وَ اللَّهُ یَقْبِضُ وَ یَبْصُطُ وَ اِلَیْهِ تُرْجَعُونَ) یعنی خدای تعالی تنگ می‌گیرد و عطا می‌کند و وسعت می‌دهد و قبض از ناحیه اوست و به وجهی دیگر قبض به معنای گرفتن به عنوان قبول است، هم چنان که فرمود:
(وَ یَاْخُذُ الصَّدَقاتِ) یعنی خدا صدقات را می‌پذیرد و اهلش را در برابر آن
اجر می‌دهد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَبْضَة»، ص۴۳۳.
