قمر (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَمَر (به فتح قاف و میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای ماه است.
مواردی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
قَمَر به معنای ماه آمده است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (علیه‌السلام) درباره
علم خداوند فرموده است:
«وَ لا یَخْفَی عَلَیْهِ مِنْ عِبادِهِ شُخوصُ لَحْظَة وَ لا کُرورُ لَفْظَة... وَلاَ غَسَق سَاج، يَتَفَيَّأُ عَلَيْهِ الْقَمَرُ الْمُنِيرُ، وَتَعْقُبُهُ الشَّمْسُ ذَاتُ النُّورِ» «به
خدا مخفی نمی‌ماند خیره شدن چشمی و نه تکرار لفظی... و نه شب آرامی که ماه روشنی دهنده بر آن سایه می‌افکند و
آفتاب نورانی آن را تعقیب می‌کند.»
(شرح‌های خطبه:
)
محمد عبده گوید: تعبیر از نور ماه به «سایه افکندن» تشبیه لطیف و دقیق است.
درباره
ملخ فرموده است:
«خَلَقَ لَهَا عَيْنَيْنِ حَمْرَ اوَيْنِ، وَأَسْرَجَ لَهَا حَدَقَتَيْنِ قَمْرَاوَيْنِ، وَجَعَلَ لَهَا السَّمْعَ الْخَفِيَّ، وَفَتَحَ لَهَا الْفَمَ السَّوِيَّ.» «خداوند برای او دو چشم قرمز آفرید و دو حدقه نور دهنده در سر او روشن کرد، و برای او گوش پنهان قرار داد و
دهان مناسب با بدنش باز کرد.»
(شرح‌های خطبه:
)
«لیله قمراء» شبی را گویند که ماه آن را روشن کرده است گویی هر چشم ملخ یک شب مهتابی است.
مواردی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قمر»، ج۲، ص۸۷۸.
