• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قصص ابلیس

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قصص ابلیس، آیات گزارشگر نقش ابلیس در ماجرای هبوط حضرت آدم را می‌گویند.



گفته شده « ابلیس » از لغت یونانی «دیابلوس» به معنای «نمام» و «مفتری» است. فیروزآبادی در کتاب قاموس می‌گوید: ابلیس از ماده «بلس» است؛ یعنی کسی که نیکی نزد او نباشد یا کسی که از او بدی به مردم رسد.


فیروزآبادی سپس می‌افزاید: شاید «ابلیس» کلمه اعجمی باشد.
اما زمخشری و صاحب لسان العرب به اعجمی بودن «ابلیس» تصریح کرده‌اند. در متون یونانی انجیل ، غالبا «ابلیس» به صیغه جمع استعمال شده است.


مراد از ابلیس در قرآن مجید ، موجودی است زنده، باشعور، مکلف ، نامرئی و فریبکار که از امر خداوند سرپیچی کرد و به آدم سجده نکرد و در نتیجه رانده و مستحق عذاب و لعن شد.
در قرآن اغلب از «ابلیس» به « شیطان » تعبیر شده و فقط در یازده جا کلمه «ابلیس» به کار رفته است. در تمام موارد بیان داستان حضرت آدم - جز یک مورد - از ابلیس سخن به میان آمده است؛ با این توضیح که همه فرشتگان به فرمان پروردگار به آدم سجده کردند؛ اما ابلیس خودداری کرد و متکبرانه گفت: آفرینش من از آتش و آفرینش آدم از خاک است؛ من بر او برتری دارم و نباید به او سجده کنم.
خداوند نیز او را از درگاه خود راند و فرمود: «تا روز جزا لعنت من بر او باد! » ابلیس نیز گفت: من نیز در مقام گمراه کردن بنی آدم برخواهم آمد و جز بندگان مخلصت هیچ کس از وسوسه من سالم نخواهد ماند. او به وسوسه آدم و حوا پرداخت و وسیله بیرون راندن ایشان را از بهشت فراهم کرد. این قصه در سوره‌های بقره ، اعراف ، حجر ، بنی اسرائیل ، کهف ، شعراء و ص مسطور است.
قرآن مجید در یک مورد دیگر از ابلیس بدون اشاره به داستان حضرت آدم علیه‌السّلام یاد کرده است؛ آن جاکه می‌فرماید: «ابلیس گمان خود را درباره ایشان (مردم سبا ) محقق ساخت و او را جز عده‌ای از مؤمنان پیروی کردند». .
[۲] خزائلی، محمد، ۱۲۹۲-۱۳۵۳، اعلام القرآن، ص(۷۷-۸۹).
[۳] قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۲۶.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۳۲.
[۵] هاکس، جیمز، قاموس کتاب مقدس، ص۵۴۵.
[۶] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۱۶.



۱. سبا/سوره۳۴، آیه۲۰.    
۲. خزائلی، محمد، ۱۲۹۲-۱۳۵۳، اعلام القرآن، ص(۷۷-۸۹).
۳. قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۱، ص۲۲۶.
۴. مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵ -، پیام قرآن، روش تازه‌ای درتفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۳۲.
۵. هاکس، جیمز، قاموس کتاب مقدس، ص۵۴۵.
۶. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۱۱۶.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قصص ابلیس».    




جعبه ابزار