قرار گرفتن زیر پا (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کافران، خواستار شناسایی گمراه کنندگان خود، برای قرار دادن آنها در زیر قدمهای خویش بودند.
وقال الذین کفروا ربنا ارنا الذین اضلانا من الجن والانس نجعلهما تحت اقدامنا لیکونا من الاسفلین.(
کافران گفتند: «پروردگارا! آنهایی که از
جن و
انس ما را گمراه کردند به ما نشان ده تا زیر پای خود نهیم (و لگدمالشان کنیم) تا از پستترین مردم باشند! » )
این
آیه حکایت کلامی است که
کفار در داخل
آتش می‌گویند، و از خدای تعالی درخواست می‌کنند که متبوعین و پیشوایان
ضلالت جنی و انسی شان را نشان ایشان بدهد تا آنان را زیر پای خود لگدمال و ذلیل کنند، و به همین مقدار عذابشان را بیشتر سازند، به
شهادت اینکه دنبالش می‌گویند زیر پای خود قرارشان دهیم تا از پستترین مردم شوند".
از آنجا که
انسان وقتی به بلائی مبتلا می‌شود مخصوصا اگر بلای سخت و سنگینی باشد به فکر مسبب اصلی می‌افتد، تا او را پیدا کند و
انتقام خود را از او بگیرد، گاه می‌خواهد اگر دستش برسد عامل اصلی را قطعه قطعه کند، لذا در
آیه مورد بحث به چنین حالتی که برای
کفار در
دوزخ پیدا می‌شود اشاره کرده می‌فرماید: " کافران می‌گویند: پروردگارا! آنهایی را که از
جن و
انس ما را
گمراه کردند به ما نشان ده تا آنها را زیر پای خود بگذاریم، لگدمالشان کنیم! تا از پستترین مردم باشند"! (و قال الذین کفروا ربنا ارنا الذین اضلانا من الجن و الانس نجعلهما تحت اقدامنا لیکونا من الاسفلین).
آنها یک عمر بالای سر ما بودند، و ما را به مسیرهای بدبختی کشاندند، اکنون آرزوی ما این است که آنها را زیر
پا قرار دهیم، تا سوز دل ما فرونشیند! همان کسانی که به ما می‌گفتند:
گوش به سخنان
محمد ص ندهید، او
ساحر است، او
مجنون است، و
هذیان می‌گوید، آنها جار و جنجال می‌کردند تا ما صدای او را نشنویم و آهنگ دلربایش در دل ما مؤثر نشود، از رستم و اسفندیار و افسانه‌های دیگر به هم می‌بافتند تا ما را سرگرم کنند، حالا می‌فهمیم که
آب حیات جاویدان در سخنان او جاری بوده، و نغمه‌های دلنوازش همچون نفس مسیحا مردگان را زنده می‌کرده، ولی افسوس که دیگر دیر شده است.
بدون شک منظور از جن و انس در اینجا گروه شیاطین و انسانهای اغواگر شیطان صفت هستند، نه دو شخص معین، و تثنیه بودن فعل در جایی که فاعل دو گروه باشد مانعی ندارد، همانگونه که در آیه" فبای آلاء ربکما تکذبان" آمده است. بعضی از
مفسران در
تفسیر جمله" لیکونا من الاسفلین" چنین گفته‌اند:
منظور این است که اغواگران جن و انس در پائین‌ترین
درکات جهنم قرار گیرند، ولی ظاهر همان معنی است که قبلا گفته شد و آن اینکه آنها از شدت خشمشان می‌خواهند این اغواگران که در
دنیا برترین مقام را داشتند در آنجا زیر پای پیروانشان قرار گیرند و مقام پستترین را داشته باشند.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۵۶، برگرفته از مقاله «قرار گرفتن زیر پا».
