• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قرائت ابن عامر یحصبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قرائت ابن عامر یحصبی به ویژگی‌ها، اصول و شیوه قرائت ابن عامر، یکی از قاریان هفتگانه اطلاق می‌شود.



یکی از قرائات سبع، قرائت ابن عامر است. ابونعیم (ابوعمران) بن عبدالله بن عامر یحصبی دمشقی (م ۱۱۸ ق) در زمان عمر بن عبدالعزیز ، امام مسجد دمشق (جامع اموی) و قاضی و پیشوای دینی آن دیار و یکی از تابعان ساکن دمشق و از کهنسال‌ترین قرای سبعه به شمار می‌رود و بر جسته‌ترین استادان روایی را داشته است.


ابن عامر قرآن را بر جماعتی از صحابه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم همچون عثمان بن عفان ، فضالة بن عبید، واثلة بن اسقع و ابودرداء قرائت کرد.
در اسناد قرائت ابن عامر نه قول دیده می‌شود که درست‌ترین آن‌ها این است که وی قرآن را بر مغیرة بن شهاب قرائت کرد.


عجلی و نسائی او را ثقه دانسته و مسلم نیز حدیث وی را در صحیح خود آورده است. برخی از ویژگی‌های قرائت ابن عامر به شرح ذیل است:
۱. ذکر «بسمله» میان هر دو سوره ، و تلاوت آن به صورت وصل و سکت؛ به جز بین سوره انفال و برائت که بدون «بسمله» و با رعایت قانون سکت و وصل تلاوت می‌شود؛ همانند قرائت ابوعمرو؛
۲. تلاوت با رعایت توسط در مد متصل و مد منفصل ؛
۳. ادغام ذال «اذ» در برخی حروف؛ بنا بر روایت هشام.


اصول قرائت ابن عامر دمشقی:
۱. ادغام : ادغام «ت» تانیث در «ث»، «ص» و «ظ» مانند ابوعمرو بصری و همچنین ادغام «ذ» از فعل «اخذ» و صیغه مزید آن در «ت» اخذتم…؛
۲. مد: مد متصل و مد منفصل هر دو را مانند عاصم کوفی و کسائی با توسط قرائت کرده است؛
۳. ابراهیم: نام حضرت ابراهیم را «ابراهام» خوانده است.


شیوه ابن عامر شامی را سنگین و گرانمایه و قوام یافته وصف کرده‌اند. البته راویان قرائت وی نوعا این سنگینی و وقار را در تلاوت قرآن، دستخوش افراط ساخته و از حد اعتدال بیرون برده‌اند.
[۱] حجتی، محمد باقر، ۱۳۱۱ -، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۳۴۷.
[۲] قمحاوی، محمدصادق، البحث والاستقراءفی تراجم القراء، ص۸۵.
[۳] لسانی، محمدعلی، قراءسبعه وبررسی قراءات ایشان (پایان نامه)، ص۱۶۲.
[۴] لسانی، محمدعلی، قراءسبعه وبررسی قراءات ایشان (پایان نامه)، ص۱۵۰.
[۶] زنجانی، ابو عبدالله بن نصر الله، ۱۳۰۹ - ۱۳۶۰ق، تاریخ القرآن، ص۱۶۱.
[۷] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قانون تفسیر، ص۹۵.
[۸] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۱۰۱.
[۹] جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص(۳۹-۴۰).
[۱۰] دانی، عثمان بن سعید، ۳۷۱ - ۴۴۴ق، التیسیرفی القراءات السبع، ص۵.
[۱۱] صالح، صبحی، ۱۹۲۶ -، مباحث فی علوم القرآن، ص(۲۴۸-۲۴۹).
[۱۲] دمیاطی، احمد بن محمد، - ۱۱۱۷ق، اتحاف فضلاءالبشربالقراءات الاربعة عشر، ص۲۳.
[۱۳] طالقانی، عبد الوهاب، ۱۳۰۹ -، علوم قرآن وفهرست منابع، ص۲۵۶.
[۱۴] زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۵۳.
[۱۶] جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۳۴۱.
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، ۶۷۳ - ۷۴۸ق، معرفة القراء الکبارعلی الطبقات والاعصار، ص۸۲.
[۱۹] عمر، احمد مختار، معجم القراءات القرآنیة، ج۱، ص۸۴و۷۹.
[۲۰] ابو زرعه، عبد الرحمان بن محمد، - ۴۱۰ق، حجة القراءات، ص۵۵.
[۲۱] شریعت، محمد جواد، ۱۳۱۵-، چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، ص۲۳.
[۲۲] فاضل لنکرانی، محمد، ۱۳۰۹ -۱۳۸۶، مدخل التفسیر، ص۱۴۱.



۱. حجتی، محمد باقر، ۱۳۱۱ -، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۳۴۷.
۲. قمحاوی، محمدصادق، البحث والاستقراءفی تراجم القراء، ص۸۵.
۳. لسانی، محمدعلی، قراءسبعه وبررسی قراءات ایشان (پایان نامه)، ص۱۶۲.
۴. لسانی، محمدعلی، قراءسبعه وبررسی قراءات ایشان (پایان نامه)، ص۱۵۰.
۵. ابن مجاهد، احمد بن موسی، ۲۴۵ - ۳۲۴ق، کتاب السبعة فی القراءات، ص۸۵.    
۶. زنجانی، ابو عبدالله بن نصر الله، ۱۳۰۹ - ۱۳۶۰ق، تاریخ القرآن، ص۱۶۱.
۷. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قانون تفسیر، ص۹۵.
۸. جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۱۰۱.
۹. جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص(۳۹-۴۰).
۱۰. دانی، عثمان بن سعید، ۳۷۱ - ۴۴۴ق، التیسیرفی القراءات السبع، ص۵.
۱۱. صالح، صبحی، ۱۹۲۶ -، مباحث فی علوم القرآن، ص(۲۴۸-۲۴۹).
۱۲. دمیاطی، احمد بن محمد، - ۱۱۱۷ق، اتحاف فضلاءالبشربالقراءات الاربعة عشر، ص۲۳.
۱۳. طالقانی، عبد الوهاب، ۱۳۰۹ -، علوم قرآن وفهرست منابع، ص۲۵۶.
۱۴. زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۱، ص۴۵۳.
۱۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۵۲.    
۱۶. جلالی نائینی، محمد رضا، ۱۲۹۱ - ۱۳۸۹، تاریخ جمع قرآن، ص۳۴۱.
۱۷. ابن جزری، محمد بن محمد، ۷۵۱ - ۸۳۳ق، النشرفی القراءات العشر، ج۱، ص۱۳۵.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، ۶۷۳ - ۷۴۸ق، معرفة القراء الکبارعلی الطبقات والاعصار، ص۸۲.
۱۹. عمر، احمد مختار، معجم القراءات القرآنیة، ج۱، ص۸۴و۷۹.
۲۰. ابو زرعه، عبد الرحمان بن محمد، - ۴۱۰ق، حجة القراءات، ص۵۵.
۲۱. شریعت، محمد جواد، ۱۳۱۵-، چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، ص۲۳.
۲۲. فاضل لنکرانی، محمد، ۱۳۰۹ -۱۳۸۶، مدخل التفسیر، ص۱۴۱.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قرائت ابن عامر یحصبی».    



جعبه ابزار