قدس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُدس (به ضم قاف) و
قُدُس (به ضم قاف و دال) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پاکی و
پاک است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در فرمان
مالک اشتر و ... از این واژه استفاده نموده است.
قُدس و
قُدُس (بر وزن قفل و عنق) به معنای پاکی و
پاک، مصدر و اسم هر دو آمده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در فرمان مالک از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرموده است:
«لَنْ تُقَدَّسَ أُمَّةٌ لاَ يُؤْخَذُ لِلضَّعِيفِ فِيهَا حَقُّهُ مِنَ الْقَوِيِّ غَيْرَ مُتَعْتِع» یعنی: «از حاجتمندان
خشونت و
عجز از سخن گفتن را تحمّل کن، (اگر خشونت کردند ناراحت مباش و اگر از بیان مطلب عاجز شدند
خشم مگیر) و تنگی را از آنها کنار کن.»
(شرح‌های نامه:
)
درباره
ملائکه فرموده است:
«لِوَصْفِ رَبِّكَ، فَصِفْ جَبْرَئيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ جُنُودَ الْمَلاَئِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ فِي حُجُراتِ الْقُدُسِ» (اگر راست مى‌گويى
جبرئیل و
میکائیل و لشكر فرشتگان مقرّبين را، همان‌ها كه در بارگاه قدس، همواره در
رکوع و سجودند، توصيف كن.)
(شرح‌های خطبه:
) منظور جایگاه‌های
پاک ملائکه است.
و نیز:
«وَبَيْنَ فَجَوَاتِ تِلْكَ الْفُرُوجِ زَجَلُ الْمُسَبِّحِينَ مِنْهُمْ فِي حَظَائِرِ الْقُدُسِ» «در بین وسعت‌های آن خالی، صدای بلند شده ملائکه تسبیحگوست در حظیره‌های قدس.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره
بهشت فرموده است:
«أَفَبِهذَا تُرِيدُونَ أَنْ تُجَاوِرُوا اللهَ فِي دَارِ قُدْسِهِ، وَتَكُونُوا أَعَزَّ أَوْلِيَائِهِ» (آيا با اين وضع مى‌خواهيد در دار قدس
خدا و جوار رحمتش قرار گيريد و عزيزترين اوليايش باشيد!)
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قدس»، ج۲، ص۸۴۶.
